دریاچه و تالاب قوروگول در کنار جاده ترانزیتی تبریز – بستان‌آباد و ۱۵ کیلومتری غرب بستان‌آباد، در محدوده روستای امناب و میان کوه‌ها و ارتفاعات شرقی گردنه شبلی در یک گودی واقع شده است که از ارتفاعات منطقه، منظره زیبایی را خلق نموده است.
درازا و پهنای تالاب بین‌المللی قور‌وگل که آب شیرین داشته و در صورت تصفیه، قابل شرب است حدود ۴ کیلومتر بوده و با مساحت ۲۰۰ هکتاری خود در عمیق‌ترین نقطه به ۱۳ متر می‌رسد.
اطراف دریاچه را مراتع، چمنزارها، مزارع و کشتزارهای متعددی فراگرفته و به علت وجود هوای مطبوع در تابستان‌ها، یکی از مراکز استراحت و تفریح مردم تبریز می‌باشد که البته باید فرهنگ‌سازی‌های مربوطه در خصوص عدم انباشت زباله در حریم تالاب رعایت گردد.
▪️حفاظت از قوروگول یک هدف اصلی است
قوروگول دارای قدمتی تاریخی بوده و یکی از منابع زیست‌محیطی بسیار مهم آذربایجانشرقی به شمار می‌رود که به عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی حفاظت شده ایران نیز به ثبت رسیده و برای بسیاری از پرندگان مهاجر از نظر زیستگاهی، حائز اهمیت است لذا حفاظت از آن به عنوان یک هدف اصلی امری اجتناب‌ناپذیر مدنظر قرار گرفته است.
بدلیل میزبانی این تالاب از انواع گونه‌های جانوری و گیاهی، از ۴ دهه قبل در “کنوانسیون رامسر” به ثبت رسیده و بعدها نیز “منطقه شکار ممنوع” اعلام شد.
اردک سرسفید یکی از گونه‌های در حال انقراض منطقه پال آرکتیک است که متاسفانه بدلیل از دست دادن بیش از ۵۰ درصد زیستگاه‌های خود در جهان، جمعیت آن از ۱۵۰ هزار قطعه در اوایل قرن بیستم اکنون به حدود ۱۵ هزار قطعه رسیده است و خوشبختانه در قوروگول حضور دارد.
▪️انتقال آب به تالاب همچنان مهم و حیاتی است
بارش‌های اخیر علیرغم وقوع سیل‌های ویرانگر در جای جای کشورمان اما، موجب بالا آمدن آب “قورو گول” شده و این امر رونق زیست‌محیطی تالاب را به ارمغان آورده است تا بار دیگر شاهد رقص انوار طلایی خورشید صبحگاهی و عصرگاهی بر روی امواج نیلگون قوروگول باشیم که شاید به “دولو گول” تبدیل شده است!
اما این امر بدان معنی نیست که از توجه کافی به کانال انتقال آب به تالاب منصرف شویم زیرا آب‌های ورودی به قوروگول میتواند تضمین کننده محیط پیرامون آن شده و با ثبات آبی، بتوان به رشد سایر پارامترهای مستقیم و ماندگاری گونه‌های گیاهی و جانوری دست یافت.
▪️گونه های جانوری در حال انقراض در قوروگول حضور دارند
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط‌زیست آذربایجانشرقی با بیان اینکه فصل بازگشت پرندگان مهاجر تالاب‌ها فرا رسیده است به “تبریزمن” گفت: خوشبختانه با بالا آمدن آب تالاب بین‌المللی قورو گول و مساعد شدن هوا، پرندگان مختلف به خصوص اردک‌های سرسفید به این تالاب بازگشته‌اند.
میرمحسن قمی افزود: هر ساله در کنار تنوع کم‌نظیر پرندگان آبزی، جمعیت زادآور و عبوری اردک‌های سرسفید وارد تالاب قوروگول شده و بر ارزش اکولوژیکی تالاب افزوده است.
وی ادامه داد: تالاب بین المللی قوروگول با توجه به داشتن قابلیت‌‌های مختلف میتواند در برگیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع‌‌زیستی، آموزش، تحقیقات و اکوتوریسم باشد.
قمی تاکید کرد: حدود ۹۲ گونه پرنده مانند اردک سرسفید، اردک مرمری و اردک بلوطی در تالاب شناسایی شده است که در ردیف گونه های جانوری در معرض تهدید انقراض قرار دارند.
▪️حفاظت از قوروگول برای نسل آینده ضروری است
برف‌های ارتفاعات سهند که با تابش آفتاب سوزان تابستان ذوب شده‌اند پس از جریان در پستی‌ها و بلندی‌ها به تالاب قوروگول می‌ریزند که دارای شکل هندسی نامنظم و آبی شیرین بوده و علاوه بر آن، چشمه‌های زیرزمینی نیز از منابع تامین کننده آب این تالاب به شمار می‌آیند.
برخی از خانواده‌ها و مسافران نیز در سایه اندک درختان این منطقه به استراحت می‌پردازند اما دریغ از اینکه باید در حد امکان از فضای سبز و تنوع گیاهی آنجا محافظت نمایند تا استفاده از محیط بکر و طبیعی قوری گول برای آیندگان نیز محفوظ بماند.
در بازدید از تالاب بین‌المللی قوروگول می‌توان مشاهده نمود که متاسفانه برخی هموطنان، خواه ناخواه با برافروختن آتش در کنار درختان اطراف تالاب در جهت طبخ غذا، آسیب جدی به اشجار چندین ساله وارد نموده‌اند که جای تامل دارد!
▪️تالاب بین المللی قوروگول راه مناسب ندارد!
رهاسازی زباله‌های تجزیه‌ناپذیر و آلوده در محیط پیرامون تالاب که گاه تا چند صد سال آتی ماندگار خواهد بود، از زیبایی آن کاسته و همت جمعی را می‌طلبد تا به پاکسازی محیط‌زیست گونه‌های جانوری و گیاهی پرداخته شود هرچند دو عدد ظرف زباله نیز در اواسط مسیر اطراف تالاب در نظر گرفته شده است!
تمام این عوامل از آنجا نشات می‌گیرد که علیرغم فرهنگ‌سازی سال‌های اخیر در بحث حفاظت از محیط‌زیست، ارگان‌‌های ذیربط نتوانسته‌اند در انجام وظیفه خود موفق عمل نموده و اعتماد عمومی مردم نسبت به زیستگاه‌های طبیعی را جلب کنند.
در خصوص وضعیت آشفته تالاب قوروگول همین نکته کافی است که علاوه بر عدم راه مناسب دسترسی به سواحل آن، هیچگونه کنترلی درباره رفتار افراد سودجو به عمل نیامده و عاری از امکانات یک جاذبه توریستی – طبیعی واقعا بین‌المللی است!
لذا باید توجه داشت که مرگ یک تالاب، تراژدی بی‌بازگشتی است که بیشترین آسیب را به ساکنان اصلی آن می‌زند و آن، توقف هزاران حیات و زندگی است متاسفانه در طول دهه‌های گذشته بسیاری از تالاب‌های کشور در نتیجه فعالیت‌های انسانی برای حمایت از کاربری کشاورزی، توسعه مناطق شهری و اجرای سیاست‌های نامناسب و کارسنجی‌نشده از بین رفته‌ان که اثر مستقیم این تغییرات به گسترش آلودگی، ایجاد ریزگردها و غیره ختم شده است و تالاب قوروگول باید از این نوع گزندها محفوظ بماند!
.
همه مردم، چه آن‌ها که در نزدیکی تالاب زندگی می‌کنند و چه افرادی که برای تفریح و سرگرمی به این مناطق سر می‌زنند، باید در زنده نگه داشتن تالاب و انواع گونه‌های پرندگان و آبزیان آن کوشا باشند و بر مسئولین و متولیان امر نیز واجب است که راهکارهای لازم جهت مقابله با مواقع کم آبی را از هم اکنون برای ادامه حیات تالاب قوروگول ارائه دهند تا همیشه و در تمام فصول سال شاهد نشاط و جریان زندگی در آن باشیم و “دورو گول” باقی بماند.
.
