به گزارش تبریزمن ایران سرزمین اقوام است و این تنوع فرهنگی امتیازی ویژه برای ایران است. هریک از اقوام ایران با زبان هایی گوناگون سخن می گویند که هریک از این زبان ها می توانند عاملی برای توسعه باشند.
اقوامی که به زبان ها، لهجه ها و گویش های مختلفی همچون ترکی قشقایی، ترکی آذربایجانی، ترکی افشار، ترکی شاهسئونی، ترکی خلج، ترکمنی، کردی سورانی، کردی اورامی، کردی کرمانج، ارمنی، تاتی، عربی، گیلکی، فارسی، مازنی، بلوچی و … سخن می گویند.
در ادامه گفت و گویی که توسط امیر یوسفیان با پروفسور حسن عشایری درباره ی زبان مادری برای نشریه گویا در اهر انجام شده است، باز نشر می شود:
پرفسور حسن عشایری(پدر علم اعصاب ایران) متولد سوم فروردین ۱۳۲۰ در شهر تبریز و اصالتا اهری است.
” اولین مدرسه با میز و نیکمت و اسلوب جدید ( در اهر و قره داغ) در جنگ جهانی اول توسط پدرش در خانه میرزا حسن خان” پدر بزرگ او تشکیل یافت.
دکتر عشایری دارای دکترا در رشته مغز و اعصاب، از دانشگاه فرایبورگ آلمان و پس از ۲۱ سال زندگی در آلمان به ایران بازگشت و به همراه دوستانش رشته ی نوروسایکلوژی را در ایران بنیان نهادند و هم اکنون نیز استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران و مقیم تهران است. وی علاوه بر علوم اعصاب در فلسفه و روانشناسی نیز مطالعات بسیاری دارند.
نتایج مطالعات و پژوهش های پروفسور درباره ی زبان مادری ریشه در علم دارند و بایستی برای آنان که می خواهند سیاست تک زبانگی را در پیش گیرند تشریح و تبیین شود.
بخش هایی از نظرات این دانشمند آذربایجانی در مورد زبان مادری:
– زبان مادری اولین زبان انسان در مغز و سیستم لیمبیک است. ما همه جا می گوییم زبان مادری نه زبان پدری یا عمه ای و عمویی. این زبان مادری ریشه اش هیجان است و عاطفه. سازمان بندی این دلبستگی است، عشقی که مادر به بچه دارد و یا برعکس.
– درست است که زبان دوم، سوم و … هم می تواند همه چیز را بیان کند، ولی زبان مادری در جاهایی بسیار سهل الوصول و به واقعیت نزدیک تر می تواند هیجانات را بیان کند. اگر شما به شعری در زبان مادری که بار هیجانی دارد و همراه با زیبایی و هارمونی است را گوش دهید و همینطور یک موسیقی، این در زبان دوم یا سوم آن کیفیت مطلوب پردازش اطلاعات را ندارد. گرچه اگر ذهن انسان گسترش پیدا کند و بتواند ترجمه و درک کند، در زبان های دوم و سوم هم می تواند به هیجان های اصیل و صیقل خورده دسترسی پیدا کند ولی هیچکدام در پردازش اطلاعات جای زبان مادری را نمی گیرد.
– زبان مادری عمقی با جوهر وجودی انسان سر و کار دارد و آنجاست که شبیه کلیدی می شود که می تواند در گنجی را باز کند. زبان مادری یک کلیدی است که با آن می شود خیلی آسان به ذهن انسان ورود کنیم، البته با زبان های دیگر نیز این اتفاق می افتد اما به ویژه در بخش بیان هیجان و عواطف و زیبایی شناسی زبان مادری جایگاه بسیاری دارد.
– ما باید قبول کنیم که زبان همان فرهنگ، انتقال ارتباطات و تاریخ است و در کنار این موضوعات البته موسیقی هم است. یک موسیقی به زبان مادری و با حافظه های زیست شده که در آن محیط وجود دارد در پردازش اطلاعات مغز بسیار گسترده تر و عمیق تر با یک پیام خاصی ارائه می شود.
– تا زمانی که زبان مادری از لحاظ مفهوم سازی جا نیافتد، زبان دوم هم مفهوم سازی اش به این سادگی انجام نمی گیرد.
– تا سال ۱۹۱۰ بسیار مرسوم بود که هرکسی می رفت آمریکا بایستی حتی در خانه هم به زبان مادری سخن نگوید. این مبحث این چنین تعریف می شد که باید مثلا در یک دیگی ذوب شوند و از آن سو یک یانکی یا همان آمریکایی بیرون بیایند. پس از پژوهش های بسیاری روانشناسان به این نتیجه رسیدند که آن هایی که دوزبانه هستند پردازش اطلاعاتشان سریعتر و بهتر است و بسیار خلاقتر هستند، این تحقیقات هنوز هم ادامه دارد.
– به یقین زبان مادری به دلیل این که با بینش، طرحواره، اسکیما و آن دریچه ی گشوده شده بر ذهن به دنیا نگاه می کند، اگر به طور صحیح در یک محیط سالم و شرایط سالم پردازش شود در ارتباطات انسان نقش بسیار تعیین کننده ای را خواهد داشت.
– ما تجربه این را داریم که کودکانی که لکنت زبان دارند با هم نوایی موسیقایی و … در زبان مادری زودتر درمان می شوند تا با متدهایی در زبان های دیگر.
