یادتان هست، وقتی سال ۸۸ قرار بود فیسبوک و پساز آن توییتر بهعنوان «رسانههای فتنه» فیلتر و از دسترس خارج شوند، کسی با ملت رودربایستی نداشت. وزارتارتباطات؛ قوه قضایی، شورای عالی امنیتملی یا یکیاز این نهادهایی که در سهچهارسال اخیر نامشان را یاد گرفتیم؛ مثل کمیته تعیین مصادیق مجرمانه دادستانی کل کشور و… هرکی آن شبکههای اجتماعی را فیلتر کرد، ترسی نداشت که بگوید این کار را کردیم، خوب کاری هم کردیم.
حتی در اوایل دولت حسنروحانی وقتی به دستور دادستانیکل کشور، ویچت و کمی بعدتر وایبر و لاین فیلتر شدند یا دسترسی بدانها سخت شد، قوهقضائیه اصلا ابایی نداشت بگوید که من میخواستهام جلوی بیبندوباری را در فضای مجازی بگیرم و آنها را فیلتر کردم. دولت هم حاضر بود بگوید که به دستور قضایی در این فیلترکردنها دست داشته، هرچند که مخالف بوده.
مثلا وقتی ویچت با آنهمه محبوبیت انفجاریاش فیلتر شد، محمود واعظی وزیر ارتباطات وقت، گفت ما در کمیته تعیین مصادیق مجرمانه، یک حقرای داشتیم که به مخالفت دادیم اما باید دستور قضایی و تصمیم کمیته را اجرا میکردیم.
حتی تلگرام که بر سر فیلترشدن و نشدن آن، خصوصا از پیش از انتخابات سال ۹۶ تا پساز اعتراضهای دی همان سال، کلی شلکن سفتکن و جرو بحث میان دولت و مخالفانش جریان داشت، بهراحتی آبخوردن و در روز روشن، یکبار موقتا و با موافقت همه بازوهای حاکمیت و یکبار هم برای همیشه، با دستور یک مقامقضایی فیلتر شد.
حتی رفقای بالا، که در آبان ۹۸، همزمان با گُر گرفتن اعتراضها علیه گرانی بنزین، اینترنت را از بیخ کندند و برای یک هفته انداختند دور و هرچند وزارتارتباطات میگفت در آن تصمیم نقشی نداشته اما مثل امروز کسی از «اخلال» و «نمیدانیم چه شده» دم نمیزد.
حتی در دهههای گذشته هم وقتی در خیابان با ویدیو گیر میافتادی، یا وقتی نویسنده با ایرادات ممیزها روبهرو میشد یا فیلمی توقیف یا سانسور میشد، میدانستی پلیس یا کمیته انقلاب یا وزارت ارشاد است که تیغ سانسور را به روی زندگی ما کشیده.
ولی شبی که بوی الرحمان کلابهاوس هم بلند شدهبود، وزیر ارتباطات میگفت اخلال شده، فیلتر نیست؛ کمی بعد هم گفت این اخلال دیگر عجیب شده. دفتر ریاستجمهوری، وزارت ارتباطات و اپراتورهای همراه و ثابت هم در این سهروز میگویند هیچ دستور قضایی برای فیلترکردن یا ایجاد اخلال در کلابهاوس نگرفتهاند.
برخی رسانهها هم مدعی شدند سپاه و ستاد اجرایی فرمان امام به عنوان سهامداران عمده مخابرات و همراه اول و بنیاد مستضعفان و صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح به عنوان سهامداران اصلی ایرانسل نقش اصلی در فیلترشدن این شبکهاجتماعی داشتهاند- از ترس پدیدآمدن موج انتخاباتی به سود اصلاحطلبان.
البته کسانی چون عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان، در حساب توئیتری خود اعلام کرده است که ظهور این شبکه اجتماعی و تلویحا فیلترینگ آن برنامهای است برای جذب مخاطب برای آن. آقای گنجی در توئیتر خود نوشت: « کلاب هاوس را خودشون آوردند[.] زمانش هم مثل بی بی سی است که قبل انتخابات ۸۸ متولد شد. خودشون شخصیت بردند داخلش که سریع معرفی شود حالا هم خودشون از کلیشههای تثبیت شده اجتماعی بهره میگیرند و دشمن بینام و نشان برایش میسازند تا در غیاب کارآمدی دو قطبی بسازند.»
مجتبی توانگر نماینده مجلس هم در توییترش مدعی شد: « به درخواست دولت، مصوبه فیلترینگ کلابهاوس محرمانه شده است و دستور جلسههای کمیته تعیین مصادیق مجرمانه به درخواست نمایندگان دولت محرمانه شدهاند. همین امر موجب شد تا دولت از تصمیماتی که خود آمر آن بوده برای جهتدهی به افکار عمومی بهرهبرداری کند.»
اگرچه چندروز پیش وبسایت بصیرت، نزدیکبه معاونت سیاسی سپاه، از فتنهانگیز کلابهاوس نوشتهبود اما خبرگزاریهای نزدیک به سپاه هم الان از قول مدیران اپراتورها مینویسند که برای فیلترکردن این شبکه اجتماعی هیچ دستور قضایی ندارند.
خلاصه بلایی را که بر سر این شبکه اجتماعی صوتی محبوب آمد، کسی گردن نمیگیرد. چرا؟
چهشده که نه دولت و مدیرانش که همیشه خواستهاند بگویند در بستن فضاها بیتقصیرند و نه قوهقضا با آن گردن افراخته در بستن بقیه شبکههای اجتماعی، حاضر نیستند حتی بگویند دقیقا کی بسته و کی بیتقصیر است؟
آیا آش فیلترکردن و سانسور، چنان شور شده که عاملان اصلی بستن یک شبکه اجتماعی هم با همه قدرتشان روی آن را ندارند که مثل قبل سانسور کردن را جار بزنند و با آن هل من مبارز بطلبند؟!