۲۷ شهریور سالروز درگذشت استاد محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار است که در مقبره الشعرای تبریز دفن گردید و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، این روز به عنوان روز ملی شعر و ادب ایران نامگذاری گردید.
مقبره الشعرای تبریز مدفن شاعران بزرگی همچون اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شیروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشاپوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مانی شیرازی، شکیبی تبریزی و سایرین بوده و آخرین شاعر دفن شده در آن نیز سیدمحمدحسین شهریار است که در تاریخ معاصر دارای آوازه جهانی می باشد.
با وجود تمام زیبایی های مقبره الشعرا اما، مهم ترین نکته ای که در این رابطه اذهان علاقه مندان و هنرمندان و دلسوزان را به خود مشغول می سازد طرح ناتمام مجموعه فرهنگی مقبره الشعراست که برای ساخت آن سالیان متمادی است که چشم انداز مقبره الشعرا با وجود بلوک های سیمانی، حصارها، داربست ها و غیره زیبایی خود را از دست داده است.
پروژه بازآفرینی مجموعه تاریخی مقبره الشعرا تبریز از سال ۱۳۸۳ شروع شده است و قرار بود همزمان با رویداد جهانی تبریز ۲۰۱۸ و انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی افتتاح شود اما سالها گذشت و باز هم همان آش و همان کاسه باقی ماند!
▪️دستگاه های دولتی و شهرداری باید برای تسریع در اتمام مقبره الشعرا اقدام کنند
همانطوری که در آستانه قرار گرفتن در هر مناسبت خاص، تلاطم ها برای بررسی کوتاهی های انجام گرفته در خصوص پروژه‌های مختلف پررنگ می شود این بار نیز در آستانه سالروز درگذشت استاد شهریار، اعضای کمیسیون سرمایه گذاری، گردشگری و بهبود فضای کسب و کار شورای شهر تبریز از مجموعه مقبره الشعرا بازدید نموده و در جریان آخرین اقدامات انجام شده توسط شهرداری و ارگان های دولتی قرار گرفتند.
آنها در این بازدید میدانی تاکید کردند باید تمام مدیران و مسئولان استانی و نمایندگان مجلس برای اتمام پروژه بازسازی مقبره الشعرا اقدام کنند.
عضو کمیسیون سرمایه‌گذاری، گردشگری و بهبود فضای کسب و کار شورای شهر تبریز نیز با بیان اینکه تصمیم گیری در خصوص مقبره الشعرا باید با حضور مدیران ارشد شهرداری، میراث فرهنگی و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی باشد گفت: این مجموعه، بی‌ربط به شهرداری نیست اما باید ارگان‌های دولتی برای تکمیل این مجموعه تاریخی و فرهنگی به وظایف خود عمل کنند.
علیرضا نوای باغبان ادامه داد: در زمینه پروژه بازآفرینی و محوطه سازی مجموعه تاریخی و فرهنگی مقبره الشعرا باید بین دستگاه های متولی به درستی تقسیم وظایف شود و دستگاه های دولتی و شهرداری برای تسریع در اتمام این پروژه اقدام کنند.
وی با بیان اینکه متاسفانه در این شهر در سال های گذشته به بحث فرهنگ و هنر آنچنان که شایسته بود توجه نشده است افزود: برای حل مشکل مقبره الشعرا باید مجلس و دولت پای کار بیایند و پس از تجمیع قوا، این موضوع رسانه‌ای شود.
روح الله دهقان‌نژاد، دیگر عضو این کمیسیون نیز گفت: تنها شهرداری تبریز و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی نمی‌توانند این پروژه بزرگ ملی را تکمیل نمایند.
▪️گودبرداری‌های اشتباه گذشته باعث افزایش مدت اجرا و هزینه‌ها شده است!
بر اساس توافقی که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی و شهرداری تبریز از چند سال پیش امضا کرده بودند قرار بود با تقسیم کار، روند بازسازی مقبره الشعرا طبق جدول زمان بندی شده پیش برود، بدین صورت که شهرداری با تأمین اعتبار، بنا را آماده نماید و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیز عایق کاری، پله ریزی و کف سازی بنا را انجام دهد.
واقعیت این است که پروژه ۱۳ هزار متر مکعبی مقبره الشعرا مربوط به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده اما شهرداری تبریز بر اساس توافق با این اداره کل طی دو سال مرمت و محوطه سازی بنا را انجام داده است.
هر سال هم با توجه به افزایش هزینه‌ها و افزایش قیمت مصالح، چنان تصور می شود که اعتباری ناکافی برای این پروژه اختصاص یافته و باعث شده است تکمیل آن طولانی شود در حالی که بی تدبیری و سوءمدیریت در انجام پروژه، علت اصلی عقب ماندگی بلبشوی مدفن شاعران پرآوازه ایران است.
از طرف دیگر، گود برداری‌های اشتباه در گذشته هم باعث افزایش مدت اجرای پروژه و بالا رفتن هزینه‌ها شده است که با نفوذ آب، بنا در اثر رطوبت و عدم عایق کاری آسیب دیده است که این مورد نیز یکی از اصلی ترین بی کفایتی تکمیل پروژه طی سالهای اخیر قلمداد می گردد!
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه استاد شهریار تنها متعلق به تبریز، آذربایجان و ایران نیست گفت: بلکه او یک شاعر پرآوازه بین‌المللی است و محدود کردن استاد به جغرافیای استان ظلم بزرگی در حق این شاعر بزرگ است.
محمدرضا پورمحمدی ادامه داد: متاسفانه در سالهای گذشته اهتمامی که در سطح ملی باید اتفاق می‌افتاد برای برگزاری مناسبت سالروز درگذشت استاد وجود نداشته است.
وی افزود: یکی از فلسفه‌های برگزاری مراسم روز ملی شعر و ادب فارسی، بزرگداشت استاد شهریار و مطرح کردن توانمندی هایمان در گسترده ادب فارسی است که باید در حوزه جغرافیای قفقاز صورت گیرد و با توجه به وضعیت کرونایی به برگزاری مراسم مختلف در فضای مجازی نیز توجه جدی شود.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه پرونده تبریز برای ثبت به عنوان شهر خلاق ادبیات در یونسکو مورد پذیرش قرار گرفته و در حال بررسی است اضافه کرد: در اثبات قدمت ادبیات این شهر، اشاره به این نکته که در مجموعه تاریخی مقبره الشعرا بیش از ۴۰۰ شاعر و عارف بزرگ آرمیده‌اند کفایت می‌کند.
▪️با پیگیری جدی ایجاد ردیف بودجه ملی برای پروژه مقبره الشعرا درخواست گردد!
غفلت مسئولان یا بی توجهی آن ها در سال های اخیر در ارتباط با نقش و اهمیت این مکان تاریخی، موجب آزردگی خاطر گردشگران و اهالی شعر و ادب شده و ناتمام ماندن طرح ساماندهی پردیس فرهنگی مقبره الشعرا که شامل احداث کتابخانه، نگارخانه و آمفی‌تئاتر در بخش جنوبی بنای یادمان است آشفتگی بیشتری را به فضای آن بخشیده است.
در سال های اخیر کار ساماندهی و گسترش محوطه این مکان گردشگری از سوی شهرداری منطقه ۱۰ تبریز آغاز شد ولی به دلیل کمبود بودجه، روند اجرایی آن از پیشرفت خوبی برخوردار نشده است.
در این بین یک نکته جالب توجه وجود دارد و آن، انجام بلند مرتبه سازی در مجاورت بنای مقبره الشعرا و نقض حریم تاریخی این مجموعه است که نگرانی دوستداران شعر و و ادب و میراث فرهنگی را در برداشته و گویا صدور احکام توقف عملیات در احداث ساختمان های بلند در حریم آن نیز دردی از حال نزار این مکان تاریخی ۸۰۰ ساله را دوا نکرده است زیرا منظره شنیعی به وجود آمده که هر شخص غیرمتخصص در عرصه تاریخی و شهرسازی را متعجب می سازد!
ادیب و پژوهشگر مشهور تبریزی با اشاره به الزامات نامگذاری روز ملی شعر و ادب گفت: در برخی دانشگاه های کشورهای همسایه واحدهای شهریارشناسی وجود دارد اما ما در دانشگاه های خود، این واحدها را نداریم!
علی اصغر شعردوست با بیان اینکه تعداد بیشتری از اشعار استاد شهریار باید وارد کتاب های درسی مدارس و دانشگاه ها شوند افزود: استاد شهریار، جامع تمام فضیلت هایی است که می تواند اشعار ایشان را نیز شایسته ورود به کتاب های درسی نماید.
وی با تاکید بر ضرورت تسریع در تکمیل پروژه مقبره الشعرا اضافه کرد: با هزینه های اندک نمی توان کار تکمیل این پروژه را در کوتاه مدت به پایان رساند لذا پیشنهاد می کنم با تشکیل هیات امنای قوی، ایجاد ردیف بودجه ملی برای این پروژه درخواست گردد!
رئیس هیات امنای موزه استاد شهریار تاکید کرد: آذربایجان شرقی و تبریز پتانسیل بزرگی در حوزه عمرانی و شهرسازی دارند و شایسته نیست که به خاطر مشکلات مالی، مقبره الشعرا تا ۱۰ سال دیگر نیز در حصار نرده های آهنین بماند!
? شهرام صادق زاده
