تبریزمن– خلیل غلامی: لودویک ویتگنشتاین فیلسوف اتریشی قرن بیستم میگوید: «یک فیلسوف که در بحثها شرکت نمیکند مانند یک بوکسور است که هرگز به حلقه نمیرسد». به تعبیر دیگر، هر کنشی که به نوعی به مشارکت اجتماعی نیانجامد، در واقع هیچ کنشی نداشته ولو این که اوقات زیادی را صرف آن کرده باشد.
جمع کردن لایک روش نیست. لایک برای برخیها در حکم هدف است و برای برخیها وسیله یا ابزاری برای فعالیت اقتصادی؛ حتی در این حالت نیز روش اقتصادی نیست. وانگهی، لایک جمع کردن با توجیه اقتصادی غالبا در حد و حدود حفظ مخاطبین یا مشتریان تعریف میشود. اگر بدون برنامه و هدفی بارز، فقط برای لایک جمع کردن اقدام بکنیم، هزینه اتلاف وقت بیش از سود آن است: بیبرنامگی خود به خود ضرر محسوب میشود.
ثروت چیست؟ به زعم خیلیها جمع کردن پول به شکل سرمایه است- مثل ویلا، آپارتمان، حساب بانکی، خودرو و غیره. برخی از شاهان ما نیز با کشورگشاییهای خود فقط خزانه خود را پر پول و سکه میکردند و این خزانه فقط مورد مصرف شاهانه داشت. انباشتن و ذخیره کردن تصور غلطی از ثروت است. ثروت رفاه اجتماعی است و مشارکت همگانی را میطلبد. به رغم خیلیها، ثروت با انباشتن حاصل نمیشود و هم چنین ثروت به مقدار متنابهی از دارایی ارتباطی ندارد. به این مقدار متنابه سرمایه یا اموال گفته میشود. این اموال با مشارکت اجتماعی به ثروت میانجامد.
لایک جمع کردن یا انباشت لایکها مثل توهم سود با جمع کردن سکه یا پول کاغذیست. برعکس، با گردش مالی پولهای نقد، سود حاصل میشود و سرعت این گردش هر چه زیاد و پرشتاب بوده باشد، به ثروت ملل میانجامد. پول نقد اعم از سکه و کاغذی سرمایه محسوب نمیشود، بلکه با تبدیل این پولها به کالا و خدمات میتوان سرمایهدار شد؛ مثل کسانی که با پولشویی و سرکیسه کردن مردم خرج ویلاهای اشرافی میکنند: لایک مثل پول نقد است و نه ثروت، ولی میتواند به ثروت بیانجامد.
انباشت لایک یا پول سرتاسر هزینه است؛ هم هزینه اجتماعی دربردارد و هم هزینه سرمایه. در طرز تلقی انباشتگرایانه هر فرد در حصارهای معرفتی خود بایگانیست و از این نظر نیز هزینهها رو به افزایشاند. مشارکت هزینهها را کاهش میدهد و انباشت افزایش. نگه داشتن پول نقد در جیب فقط هزینه است.
در جامعه ما با نگرش سنتی از این دست، لایکها کاملا شخصیاند و در انحصار افراد یا گروههای شبه اقتصادیاند. یکی از نگرشهای سنتی، افزایش تعداد لایکهاست با این گمان که مشتری یا به اصطلاح ممبر توان اقتصادی او را افزایش خواهد داد. اهمیت آنها فقط در کسب درآمد است. این مشتریها صفر و یکهای دیجیتالیاند که باید در فرایندهای اقتصادی به کار گماشته بشوند. اگر مشتری که حاضر به پرداخت هیچ هزینهای نیست، مثل مشارکت در برنامههای شما، بودناش شاید هزینه بوده باشد. در عوض، مخاطبی که سهم زیادی در مشارکت پستها دارد، ولو اینکه هرگز لایکی نکرده باشد، از نظر سود مشارکت منطقیتر است.
ممبر یا اعضای شبکههای مجازی مثل اینستاگرام، خود به خود معیار قابل قبولی برای جلب نظر بنگاههای اقتصادی نیست. برنامههای ما هستند که به اعضا کنش اقتصادی میبخشند. تعداد مهماند ولی برنامه و روش ما برای انجام اقتصادی مهمتر و کاراتر از اعضا هستند. یکی گوشی آیفون تولید میکند و دیگری اریکسون که بالاخره از رده خارج میشود. هرچه کار اقتصادی تخصصیتر بوده باشد، سود میانگین یا طولانی مدت بالاتر است. و برعکس، دنبال کردن کارهای رایج به درآمد ثابت ماهانه میانجامد.
امروزه این دیدگاه سنتی به شدت در بین گروههای تلگرامی یا اینستایی رواج غلط پیدا کرده که فقط به هدف افزایش اعضا میاندیشند و نه برنامههایی که قرار است از این راه به اهداف خویش برسند: نقطه هدف را گم کردهاند و در جای اشتباهی قرار دادهاند- هدف چنانچه گفته شد، تولید ثروت است. بنگاههای کوچکی مثل پایگاههای خبری در رقابت غلط و اشتباهی با گروههای مردمی که غالبا فاقد برنامه هدفمند میباشند، همواره فرصتهای خود را از دست دادهاند، و هزینه فرصتشان بر درآمدشان چربیده است. یک پایگاهخبری که مجوز فعالیت رسمی دارد، دارای اهداف و برنامههاییست که قطعا متفاوت با آن چیزیست که گروههای غیررسمی در پیاش هستند. اما آن دسته از گروههای مردمی که در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند و موفق از آب درمیآیند، باید به کارشان بها داد. اینان الگوی خوبی برای فرصتهای مالی هستند و لازم است در برنامههای آنان دقیق بود. هر بنگاه روش منحصر به فرد خود را دارد وگرنه در چرخه یکنواختی از درآمد باقی خواهد ماند. روشهای ابداعی و نو که همواره با خطر ورشکستگی یا نابودی دست و پنجه میزنند، بهترین راه برای درآمد سرشار است.
کسانی که در چاه ویل فرو افتادهاند و روز به روز به لایکها فراوان میاندیشند، آگاه باشند که این شبکههای مجازی امروزه برای تفنن و خوشگذرانی نیستند و چنان که در بالا گفتم فقط هزینه فرصت برای خود جور میکنند: مثل مغازهای که پاتوق شده و هر ماه باید هزینه قبوض و استهلاک بپردازد.
http://tabrizeman.ir/?p=87756