نیاز دارم، کارت به کارت کن!

به گزارش آژانس خبری تبریزمن، در گذشته موضوع تکدی گری همواره به صورت دریافت وجوه نقدی از شهروندان صورت می‌گرفت حال به تازگی برخی از متکدیان از روش جالبی که همراه آن، بازی با احساسات شهروندان را نیز دستمایه خود قرار داده اند استفاده می کنند.
 
در این روش، متکدی بر روی برگه ای کوچک شرح حالی از گرفتاری ها و سختی های زندگی خود و احتمالاً فرزندان خود را نوشته و شماره‌ کارت خود را نیز در پایان متن درج می کند و از مراجعه کنندگان به دستگاه خودپرداز می خواهد که به او با کارت به کارت کردن کمک نمایند.
 
این کار اصولاً هیچ گونه هزینه‌ای برای متکدی نداشته و با نصب زیاد بر روی دستگاه های خودپرداز با توجه به اینکه مراجعه کننده بسیاری نیز در طول روز صورت می گیرد می تواند روش جالبی برای خالی کردن جیب دیگران باشد.
 
▪️معضل تکدی گری نوین و فضایی که در شهر تبریز هم خودنمایی می کند
 
تکدی گری همواره به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات اجتماعی کشورمان مطرح بوده و وجود تعداد بالای متکدیان به دلیل سخاوتمندی مردم و دلسوزی آن‌ها برای این افراد موجب شده تا این معضل همواره به شکلی پررنگ در پایتخت و سایر شهرهای بزرگ خود را نشان دهد، اما اخیراً این معضل به شهر تبریز هم رسیده که در گذشته خبر چندانی از آنها نبود.
 
این روزها که مردم به خاطر کروناویروس کمتر در خیابان‌ها تردد کرده و به دلیل خودداری در استفاده از پول نقد، کمتر دست‌ به‌ جیب می‌شوند بازار متکدیان کساد شده و به همین جهت به گدائی غیرحضوری روی آورده اند!
 
با این شرایط به نظر می‌رسد کرونا با وجود تمام مضراتی که داشته در این‌ یک مورد سودمند بوده و توانسته تکدی گری را در ماههای اخیر کاهش دهد، اما به صورت غیرحضوری در پیشخوان دستگاه های خودپرداز خودنمایی می کنند.
 
متاسفانه آنها دست به دامان شهروندانی می‌شوند که به هنگام استفاده از دستگاه عابربانک و خودپرداز، دلشان به رحم بیاید و همان جا در دم، پول را کارت به کارت کنند.
 
این گدایان پیشرفته، شماره کارت خود را در برگه‌ای که روی دستگاه می‌چسبانند، می‌نویسند و عجز و ناله خود را نیز در همان نامه به نمایش می‌گذارند تا با احساسات شهروندان بازی کنند و مبالغ متعددی به کارت بانکی شان واریز گردد.
 
خواندن این جملات هر لحظه شهروند را به این فکر فرو  می برد که شاید او واقعاً فردی محتاج است و این ماجرا واقعیت دارد، البته تعدادی از افراد هم باور نمی کنند و به دلیل عدم صحت و اطمینان شاید حتی تا پایان متن را نیز نخوانند و با بی تفاوتی از آن گذر کنند.
 
با این وجود تکدی گری که می توان آن را آسیب و انحراف اجتماعی دانست، همزمان با پیشرفت تکنولوژی و فناوری پیشرفت کرده است به نحوی که با یک شماره حساب و چسباندن آن بر روی دستگاه های خود پرداز، مبالغی را دریافت می‌کنند لذا با این روشهای نوین تکدی گری، تعداد متکدیان روز به روز در حال افزایش است.
 
▪️باید به جای هزینه جمع آوری متکدیان، فرهنگ سازی عمومی انجام گیرد
 
اختصاص اعتبارات ویژه در جهت افزایش فرهنگ عمومی جامعه برای کاهش خطرات ناشی از تکدی گری می تواند موثر واقع گردد.
 
طرح های وامانده گذشته هیچ تاثیری در کاهش تکدی گری در کلانشهرها نداشته است، به طور قطع شورای تامین، فرمانداری و دستگاه های ذیربط به جای هزینه اعتبارات بسیار برای جمع آوری متکدیان باید فرهنگ سازی کنند زیرا جمع آوری و بازداشت متکدیان در کاهش این معضل تاثیری ندارد.
 
متاسفانه هزینه های بسیاری برای جمع آوری متکدیان به هدر می رود و این در حالی است که با صرف اعتباراتی در جهت افزایش فرهنگ عمومی جامعه می توان نسبت به کاهش خطرات ناشی از تکدی گری در جامعه امیدوار بود.
 
بنابراین عدم کمک مردم به متکدیان سبب کاهش حضور این افراد در جامعه می شود اما به دلیل کمک های مردمی، این افراد درآمدهای بسیاری داشته و از توصیه های مربوطه سرپیچی می کنند.
 
برخی متکدیان ماهانه تا ۴ میلیون تومان درآمد کسب می کنند، لذا به دستگاه های ذیربط پیشنهاد می شود به جای جمع آوری متکدیان که هیچ تاثیری هم در کاهش این آسیب ندارد، فقط میزان فرهنگ عمومی را در جلوگیری از کمک به این افراد افزایش دهند.
 
در حقیقت، باید به طور شفاف به مردم نشان داده شود که اکثر متکدیان شرایط مناسب تری در زندگی در مقایسه با افراد معمولی دارند به طوری که درصدی از متکدیان جامعه نیز از قشر ثروتمند بوده و مشکل مالی ندارند و از روی عادت به این کار روی آورده اند.
 
▪️کمک به افرادی که نیازمند نیستند راه را برای شناسایی نیازمندان واقعی می بندد!
 
دولت باید به وظیفه خود مبنی بر شناسایی نیازمندان واقعی عمل کند، در حال حاضر برخی افراد به ناچار اقدام به تکدی گری کرده و برخی ها تحت حمایت باندهای تکدی گری در این کار فعالیت می کنند لذا باید پرسید چرا دولت هیچ برنامه ای برای برخورد با مافیا و باندهای تکدی گری ندارد؟
 
به طور حتم اعضای باندهای تکدی گری باید به عنوان یک تبهکار مورد مجازات قرار گیرند، ضمن اینکه دولت باید شرایط یک زندگی مناسب را برای نیازمندان واقعی تامین کند.
 
ناگفته نماند که توجه به این مسائل سبب حذف تکدی گری از شهر تبریز شد، زیرا با فرهنگ سازی انجام شده پس از مدت ها، مردم از پرداخت وجه نقد به متکدیان پرهیز کرده و همین مسئله سبب شد که این مشکل از این شهر ریشه کن شود، حتی در صورت وجود یک متکدی هم با تامین شرایط مناسب زندگی از افزایش تعداد آنها جلوگیری می شود لذا در کلانشهرهای دیگر هم همین روش ها باید اجرایی شود!
 
در حقیقت، کمک کردن به افرادی که نیازمند نیستند راه را برای شناسایی و رفع نیاز نیازمندان حقیقی می‌بندد، لذا در کنار وظایف نهادهای حمایتی در برابر افراد نیازمند جامعه و همچنین مسئولیت نهادهای ذیربط برای جمع آوری گدایان از سطح شهرها به نظر می‌رسد ما نیز همانقدر که برای کمک کردن وظیفه داریم برای رساندن این کمکها به مستحق حقیقی نیز تکلیف داریم تا صدای بی‌رمق کمک خواهی نیازمندان حقیقی در هیاهوی افراد فرصت طلبی که شغلشان گدایی است، گم نشود!
 
▪️اگر فردی با وجود تمکن مالی تکدی گری کند به حبس محکوم می شود
 
یک وکیل دادگستری با اشاره به اینکه در قانون ایران تکدی گری جرم‌انگاری شده است گفت: اما باید بین کسی که تکدی گری شغل اوست با کسی که با بضاعت اندک دست‌ مایه کسب و کار فراهم کرده و مثلا در بازار فروشندگی می‌کند تفاوت قائل شویم.
 
ن. محبوب ادامه داد: در شعب کیفری دادگاه‌ها پرونده‌های زیادی مطرح می‌شود که یا از تکدی گری ریشه گرفته یا مجرم از طبقه متکدیان و خیابان‌گردان بوده است، به همین دلیل باید قوانین پیشگیرانه در این زمینه مورد بازبینی قرار گرفته و متناسب با آخرین دستاوردهای علم جرم‌شناسی اصلاح شود.
 
وی افزود: اینکه تنها شهرداری را متولی برخورد با متکدیان بدانیم و در این زمینه تنها مأموران شهرداری را ضابط قضایی بدانیم صحیح نیست، مقابله با تکدیگری نیازمند تشکیل تیمی است که با رویکرد کارشناسانه این آسیب اجتماعی را بررسی و رفع کنند.
 
محبوب اضافه کرد: در کشورهای حوزه اسکاندیناوی، اروپای غربی و آمریکای شمالی کارتن خوابی و زندگی کولی‌وار در حدود قوانین موضوعه و تا جایی که اسباب تعرض به حقوق دیگران را فراهم نکند و زمنیه اجتماع تبهکاران نباشد پذیرفته شده، اما در همان جوامع هم قانون‌گذاران با تلفیق راهکارهای اصلاحی و بازدارنده سعی در کاهش این آسیب دارند.
 
این وکیل دادگستری تاکید کرد: برابر ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ اگر کسی تکدیگری یا کلاشی را پیشه خود قرار داده و این اقدام را ممر درآمد خود قرار داده باشد به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد، در قسمت اخیر این ماده آمده است که اگر مرتکب با وجود تمکن مالی مرتکب این عمل شود علاوه بر مجازات حبس، کلیه اموالی که از این طریق حاصل کرده مصادره خواهد شد.
 
▪️انسان‌ با شخصیت اجتماعی اما فقیر هرگز به پدیده تکدی‌گری روی نمی‌آورد
 
یک جامعه شناس با بیان اینکه متکدی از مسئولیت‌های اجتماعی معاف است گفت: او به‌ خاطر نیازمندی مورد سرزنش قرار نمی‌گیرد، چنین شخصی انتظار دارد که دیگران به او کمک کنند در تولید اجتماعی مشارکتی نداشته و از دسترنج دیگران زندگی می‌کنند.
 
بهرام مبین ادامه داد: اگر در یک جامعه پدیده‌ای به‌نام تکدی‌گری وجود داشته باشد، پیش از آن‌که بیان‌گر اوضاع نابسامان اقتصادی و بحران آن باشد، بیان‌گر وضعیت نابهنجار و نابسامان فرهنگی و اجتماعی آن است.
 
وی افزود: در تحلیل و تبیین قرآنی از جامعه برتر، مسئله نا به هنجاری‌های اجتماعی به‌ کلی از میان می‌رود و ارتباط و همبستگی میان افراد جامعه به گونه برادرانه است که تعاون و همدلی و همکاری و نیز رقابت سازنده جای خود را به اموری می‌دهد که موجبات نابهنجاری‌های اجتماعی می‌شود.
 
مبین اضافه کرد: افراد و اشخاصی به تکدی‌گری روی می‌آورند که از نظر شخصیت انسان‌های متعادل و سالم اجتماعی نیستند زیرا انسان‌های سالم و با شخصیت اجتماعی هر چند که در فقر و فاقه به سر برند، به سوی پدیده تکدی‌گری روی نمی‌آورند.
 
این کارشناس مسائل اجتماعی تاکید کرد: قرآن برای این که مسئله تکدی‌گری را حل کرده و یا به آن دامن نزند، لذا از مومنان دارا می‌خواهد که نخست به مؤمنان عفیف و بی‌نوایان با شخصیت توجه کنند و از سوی دیگر با ستایش ایشان مردم را به سوی ایشان ترغیب و تشویق می‌کند که چنین رفتاری را در صورت گرفتاری سرمشق قرار دهند همچنین از مؤمنان می‌خواهد که از جهل و تحلیل نادرست بیرون آمده و با تحلیل و بررسی اوضاع خود و اجتماع، به فقیران عفیف کمک کنید تا آنان به‌خاطر افزایش بی‌نوایی در خطر تکدی‌گری نیافتند و به این وسیله به تکدی و گدایی پروری دامن زده نشود.
 
▪️در سایه خیرین، پدیده زشت گدایی از چهره شهر تبریز کم رنگ شده است
 
شهر بدون گدا لقبی شهیر برای شهر اولین‌هاست که سال‌ها مردمانش به این خصیصه و ویژگی که برگرفته از فرهنگ و گذشته این کهن شهر است می‌بالند اما در چند سال گذشته ظهور و بروز مظاهر نوین تکدی گری در تبریز این سؤال را به ذهن متبادر کرده که آیا تبریز همچنان شهر بدون گدای ایران است!؟
 
مردم تبریز در کل، نگرش منفی به متکدیان دارند و آنها را طرد می کنند چرا که واقعیت این است که اکثر این متکدیان نه تنها نیازمند نیستند بلکه به صورت حرفه‌ای، تکدی گری را به عنوان یک شغل انتخاب کرده اند.
 
مردم تبریز دوست ندارند دستشان را جلوی بقیه دراز کنند، گدایی در میان تبریزی ها زشت و مزموم است بنابرین برخی از نیازمندان ترجیح می دهند دست فروشی کنند ولی هرگز گدایی نکنند.
 
این درست است که جامعه شناسان و کارشناسان مختلف ریشه گدایی و تکدی گری را فقر عمومی و مطلق می دانند و این یک مفهوم عمومی و مصداقی برای کلیه جوامع در تعریف این پدیده است، ولی علیرغم این تعریف ها ساکنان اولیه تبریز هم برای خود خلق و خوی خاصی داشته و برداشت های عمومی از آبروداری و تشخص در جامعه را ارزشی بالا دانسته و می دانند و حاضرند برای آن هزینه و تلاش کنند.
 
مثال عینی این مهم نیز تشکیل نهادها و تشکل های خیرخواهانه نظیر انجمن های خیریه نوبر، هیات حمایت از مستمندان تبریز و چند نهاد مردمی دیگر می باشد که بدون کوچکترین چشم داشت برای دریافت اعتبارات و کمکهای دولتی صرفاً با کمک های مردم ساکن در این شهر به یاری افراد مستمند و افتاده جامعه پرداخته اند و در سایه همین همت و خیرخواهی مردم است که دهه های گذشته پدیده زشت گدایی از چهره این شهر محو گردیده و از بین رفته بود.
 
▪️زمینه‌های لازم برای ایجاد اشتغال افراد نیازمند اما غیرتمند فراهم می شود
 
تبریز لقب شهر بدون گدا خود را مدیون زحمات خیران و کارکنان موسسه های خیریه خودجوش مردمی است.
یکی از اعضای هیئت‌امنای این خیریه در مورد دلایل انتساب عنوان شهر بدون گدا به تبریز گفت: مهم‌ترین عامل در کسب این عنوان همت بالای مردم تبریز است که حتی با وجود کم‌ لطفی برخی سازمان‌های مسئول در این حوزه، حفظ و ارتقای این موقعیت را ممکن ساخته است.
 
حسین علامیر ادامه داد: امکان ندارد سخن از شهر بدون گدا گفته شود و نامی از انجمن خیریه حمایت از مستمندان برده نشود، موسسه خیریه‌ای که از سال ۱۳۵۰ به کمک تعدادی از خیرین معتقد و متدین بازار تبریز شروع به فعالیت کرده و با شعار جمع‌آوری متکدیان و جایگزین سازی آنان با نیازمندان آبرومند پایه‌گذاری شده و اکنون نیز به‌عنوان مسئول مستقیم خیریه‌ها در ساماندهی متکدیان فعالیت دارد.
 
وی افزود: این انجمن خیریه که پشتوانه آن اعتبار و مساعدت‌های بازاریان تبریز است، اقدامات متعددی را در این خصوص صورت داده، زیرا زعفرانی از بنیان‌گذاران این انجمن به شعار به جای دادن ماهی باید ماهیگیری یاد داد معتقد بوده و امروز نیز بر اساس همین تفکر، بانیان و مسئولان تلاش می‌کنند تا ابزار کار و اشتغال را در اختیار افراد نیازمند قرار دهند و زمینه‌های لازم را برای ایجاد اشتغال افراد نیازمند اما غیرتمند فراهم می‌کنند.
 
در پایان ذکر این نکته ضروری است که مقابله با انواع گوناگون پدیده تکدی گری جز با هماهنگی سازمان ها، مسئولان مربوطه  و یک برنامه جامع و مدون کاهش نیافته و حتی ریشه کن نخواهد شد زیرا شهروندان باید از دلسوزی به این قشر از افراد که از نیازمند بودن یا نبودن آن ها اطمینان ندارند خودداری کنند تا شاید با شناسایی فقرای واقعی توسط دلسوزان جامعه شاهد کاهش تعداد آنان در سطح شهرهایمان باشیم.
 
گزارش از: شهرام صادق زاده