به گزارش آژانس خبری تبریزمن، کمبود ناوگان و فرسودگی اتوبوس ها از عمده ترین چالش‌های سامانه حمل و نقل عمومی در بیشتر کلان شهرهای کشور از جمله تبریز است که مشکلات مالی شرکت های متولی نیز بر سهولت تردد آنها در سطح شهر موثر می باشد.
جمعیت بالای کلان شهرها در کنار آلودگی هوا، همیشه ضرورت وجود یک شبکه و سامانه حمل و نقل شهری مناسب را گوشزد کرده است تا دیگر با معضل خودروهای تک سرنشین و ترافیک شدید در ساعات اوج تردد مواجه نباشیم.
این در حالی است که بررسی وضعیت سامانه حمل و نقل شهرهای بزرگ کشور مانند تبریز نشان می‌دهد بیشتر آنها در این حوزه به ویژه در بخش اتوبوسرانی، با کمبودهای زیرساختی زیادی مواجه هستند و جالب اینکه موضوع نوسازی این ناوگان نیز ظاهراً چندان جدی گرفته نشده است زیرا در این شرایط نامناسب اقتصادی، کاری بسیار دشوار می باشد که بدون حمایت های دولتی تقریباً امکان ناپذیر است!
▪️اتوبوس های واحد بخش خصوصی تبریز همگی تقریباً عمر بالای ۱۰ سال دارند!
تبریز پرجمعیت ترین شهر شمال غرب کشور است اما از نظر وضعیت حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس های شرکت واحد، وضعیت مناسبی ندارد و حتی از شهرهای پایین تر از خود نیز عقب مانده است!
در حالی که در چند سال گذشته به دلیل تحریم و کمبود منابع مالی، خرید اتوبوس‌های جدید برای این شهر صورت نگرفته اما بر جمعیت شهروندان به میزان قابل ملاحظه‌ای افزوده شده است به طوری که اکنون تبریز با حدود ۲ میلیون نفر جمعیت، تنها ۲۸۰ دستگاه اتوبوس ملکی در شرکت واحد اتوبوسرانی دارد که از این تعداد هم حدود ۳۰ اتوبوس وضعیت فنی چندان خوبی ندارند.
حدود ۴۰۰ دستگاه اتوبوس نیز در اختیار بخش خصوصی است که همگی تقریباً عمر بالای ۱۰ سال دارند و در خطوط مختلف تبریز تردد می‌کنند. سهم اتوبوسرانی از حمل و نقل عمومی تبریز بالای ۵۰ درصد است و در صورت بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها در ماه‌های پیش رو، بر تعداد مسافرانی که از اتوبوس‌های شرکت واحد استفاده می‌کنند حداقل ۲ برابرافزوده خواهد شد و باید فکری به حال این کمبودها کرد.
مسئولان شهری در تبریز نیاز این شهر به اتوبوس های جدید را حدود ۲ هزار دستگاه می‌دانند زیرا اتوبوس های فرسوده سودی برای شهر ندارد به طوری که چندی پیش یکی از اتوبوس‌های شرکت واحد به دلیل نقص فنی آتش گرفت.
شهرداری تبریز در ماه‌های اخیر تلاش کرد بیش از ۱۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده را با انجام تعمیرات، به چرخه خدمات دهی شهری بازگرداند؛ اقدامی که مُسکنی با تأثیر کم برای خروج از این بن بست خواهد بود.
با وجود اینکه در ۲ سال اخیر شرایط همه‌گیری ویروس کرونا سبب شده است میزان استفاده شهروندان تبریزی از اتوبوس‌ها به حداقل برسد اما تعداد کم اتوبوس‌ها ازدحام قابل توجهی در ایستگاه‌های شرکت واحد را به دنبال داشته است که علاوه بر مسیر بی.آر.تی، در سایر خطوط نیز محرز می باشد.
▪️تحریم ها موجب تعطیلی واحدهای زیرساخت اصلی تامین اتوبوس ها شده است
با توجه به وجود مشکلات مربوط به تامین اتوبوس و فرسودگی ناوگان حمل و نقل درون شهری تبریز، میانگین اتوبوس های فعال تبریز در بهترین حالت به ۵۵۰ دستگاه در روز کاهش پیدا کرده است که مشکلی جدی در زمینه فراهم شدن امکان حمل و نقل عمومی به عنوان نیاز ضروری شهر و شهروندان و شاخص اساسی در کاستن از میزان آلودگی هوا به دلیل تردد خودروهای شاخصی محسوب می شود.
کارشناسان امر می گویند به دلیل نبود حمایت در نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تبریز و حومه هم اکنون بیش از ۱۶۰ دستگاه اتوبوس با عمر بالای ۱۵ سال در سطح شهر تردد می کنند در حالی که طبق آخرین استانداردها، میانگین عمر ناوگان نباید بیش از ۱۰ سال باشد.
اهمیت ضرورت نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تبریز زمانی بیشتر مشخص می شود که بدانیم بر اساس آمار و اطلاعات موجود بیش از ۶۰ درصد آلودگی هوای تبریز به ویژه در فصول سرد سال ناشی از تردد خودروهای شخصی در خیابان ها و بهترین راهکار برون رفت از این مشکل نیز تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی است.
کارشناسان با اشاره به وجود چندین واحد تولید و مونتاژ اتوبوس در مناطق صنعتی تبریز در سال های قبل معتقدند که هر چند تشدید تحریم های غیرقانونی موجب شده است این واحدهای صنعتی خودروساز به عنوان زیرساخت اصلی تامین اتوبوس های ناوگان اتوبوسرانی تبریز تعطیل شوند، اما این دلیل نمی شود که دست روی دست گذاشته و منتظر ماند تا مشکل فرسودگی این ناوگان هر روز بزرگ تر از دیروز گردد!
▪️اتوبوس ها پس از ۱۲ سال باید نوسازی شوند اما نه آنچه ما انجام می‌دهیم!
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز و حومه با اشاره به تعداد اتوبوس‌های شهری گفت: حمل و نقل عمومی وابستگی شدیدی به حمایت دولت دارد و در کلانشهرها نیز شهرداری‌ها کمک‌هایی انجام می دهند اما در اثر تحریم و علی‌رغم تلاش زیاد در دو سال گذشته و صحبت با خودروسازها، نتوانسته ایم خودرویی وارد نماییم.
ایمان غنی زاده با اشاره به اینکه جمعیت تبریز در حال حاضر نیاز به یک هزار و هشتصد دستگاه اتوبوس دارد افزود: در حالی که ما در حال حاضر در بخش دولتی و خصوصی فقط ۶۰۰ اتوبوس داشته و خدمت رسانی به شهروندان را با این تعداد اتوبوس انجام می دهیم.
وی ادامه داد: دولت موظف به ارائه سالانه حداقل ۱۲۰ دستگاه اتوبوس نو به شهر تبریز است ولی در مدت ۵ الی ۶ سال گذشته نتوانستیم خودروی خاصی تهیه کنیم؛ یعنی دولت نتوانست به تعهدات خود در این زمینه عمل کند و تنها موفق به عقد تفاهم برای خرید ۱۵ دستگاه شدیم که از آن تعداد نیز تنها ۱۲ دستگاه را تحویل گرفتیم!
غنی زاده اضافه کرد: با خودروسازهای داخلی نیز مذاکره نموده ایم که آنها نیز مشکل واردات قطعات در اثر تحریم را ابراز داشتند در حالی که ۵ تفاهم نامه برای خرید ۴۵۰ دستگاه اتوبوس امضا کردیم ولی تنها توافق ما که منجر به خرید اتوبوس شد با شر کت ایران خودرو دیزل بود که توانستیم ۱۵ دستگاه اتوبوس تحویل بگیریم!
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز و حومه در مورد فرسودگی خودروها نیز گفت: ناوگان ما بالای ۱۲ سال است که بر اساس استانداردها ناوگان‌های حمل و نقل شهری بعد از ۱۲ سال باید به سمت نوسازی برود و البته نه آن نوع بازسازی که ما انجام می‌دهیم!
او ابراز داشت: در شرایط فعلی تحریم و عدم ورود برخی قطعات، توانستیم به کمک همکاران معاونت فنی، در حوزه بازسازی فعال عمل کرده و نزدیک به ۷۰ دستگاه اتوبوس را بازسازی نماییم.
غنی‌زاده با اشاره به خرید مینی‌بوس و بهره‌مندی از آنها نیز گفت: برنامه ما استفاده از مینی بوس ها در حومه شهر و اتوبوس‌ها در داخل شهر است و در کنار این امر، مطابق برنامه حمل و نقل ترکیبی فعلی به شرط تکمیل خط یک متروی شهری، خطوط شرق تبریز را از طریق مینی بوس، و با هماهنگی شرکت مترو، به ایستگاه ۴ یا ۵ هدایت کنیم.
مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تبریز و حومه تأکید کرد: هوشمندسازی، شفافیت و مدیریت هزینه جزو اولویت ما در دو سال گذشته بود که در تمام موارد اتوشارژ، سوختگیری، تردد ماشین و انرژی بالای ۸۰ درصد انجام گرفته و اگر تکمیل شود ارائه خدمات به شهروندان تسهیل تر خواهد شد.
▪️رفع برخی از مشکلات شهری نیازمند کمک نمایندگان مجلس و دولت می باشد!
عدم تحقق کمک‌های مصوب در بودجه توسط دولت در ۵ سال گذشته، فرسودگی ناوگان، نیاز اتوبوس‌ها به نوسازی، کمبود قطعات با توجه به مسائل اقتصادی و تحریم‌ها، بدهی به سازمان تامین اجتماعی و دارائی از جمله مشکلات این شرکت است که رفع آنها نیازمند کمک نمایندگان مجلس و دولت می باشد.
با توجه به مشکل اساسی اتوبوسرانی‌ها در تامین اتوبوس در صورت مرتفع نشدن به موقع این مشکلات و نواقص، با توقف غیرمنتظره تعدادی از اتوبوس‌ها، خدمات رسانی به شهروندان با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
هر چقدر بتوان سیستم حمل و نقل عمومی اعم از سیستم انبوه بر مانند مترو و نیمه انبوه بر همچون اتوبوس و تاکسی ها را در بخش سیستم های نیمه همگانی تقویت نموده و در نوسازی ناوگان، ترویج و تسهیل استفاده از حمل و نقل عمومی موفق باشیم توانسته ایم به لحاظ شاخص های زیست پذیری شهری، شرایط بهتری را برای شهروندان ایجاد کنیم.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس گفت: نوسازی ناوگان اتوبوسرانی و رفع مشکلات حوزه حمل و نقل درون شهری تبریز باید از طریق راهکارهای قانونی پیگیری شود.
روح‌الله متفکر آزاد افزود: در این راستا تلاش می‌شود برای تخصیص اعتبارهای لازم از سوی دولت و سازمان‌های مربوطه و مطالبه معوقات اتوبوسرانی، گامی اساسی در جهت خرید و نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تبریز و رفع مشکلات این سازمان برداشته شود.
وی با اشاره به اهمیت حمل و نقل عمومی و نقش آن در کاهش آلودگی هوا و ترافیک درون شهری اضافه کرد: ناوگان اتوبوسرانی در صف اول خدمات دهی به شهروندان در حوزه حمل و نقل عمومی و درون شهری قرار دارد و باید به امکانات و اتوبوس‌های جدید مجهز شود.
? شهرام صادق زاده
