از هفته گذشته تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کالاهای موضوع بند (الف) ماده ۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده، مکلف به درج برچسب معافیت از این مالیات روی بسته‌بندی کالاهای مذکور شده اند.
بر اساس نامه سازمان امور مالیاتی کشور به رئیس اتاق ایران که به امضای رئیس این سازمان رسیده، علاوه بر آنکه تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کالاهای معاف مکلفند برچسب معافیت از مالیات بر ارزش افزوده را از تاریخ اجرای قانون، روی بسته‌بندی کالاهای مزبور درج کنند همچنین به هنگام عرضه، مجاز به دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از کالاها و خدمات معاف نیستند و در صورت تخلف نه تنها باید مالیات و عوراض دریافتی را عودت کنند بلکه مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات و عوارض دریافت نیز می‌شوند که غیر قابل بخشش است.
دولت امیدوار است با اجرای این اصلاحیه درآمدهای مالیاتی خود را افزایش دهد در حالی که قانون مالیات بر ارزش افزوده حدود ۱۳ سال است که به طور آزمایشی و با نواقص زیاد در کشور اجرا می‌شد؛ نواقصی که همچنان وجود دارند و به نظر کارشناسان، اجرای اصلاحیه جدید را هم با مشکل روبرو کرده است.
▪️در فاکتور جدید خرید طلا تنها اُجرت مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد
قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده از دو روز پیش اجرایی گردید که بر اساس این قانون ۵۷ ماده ای، برخی کالاها و خدمات دچار افزایش قیمت خواهند شد.
براین اساس، برخی موارد قانون مالیات بر ارزش افزوده اصلاح شده است که به عنوان مثال عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و واردات و صادرات آنها، از لحاظ مالیات و عوارض مشمول مقررات این قانون است.
طبق قانون جدید مالیات، پروازهای داخلی و بین‌المللی شامل افزایش هزینه خواهد شد به طوری که در پروازهای داخلی مجموعاً ۴ درصد و در پروازهای خارجی ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده تعلق می‌گیرد.
این مالیات در حالی دریافت می‌شود که عوارض خروج از ایران نیز هنگام دریافت کارت پرواز از مسافران پروازهای خارجی دریافت می‌شود که بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مالیات نخستین خروج ۴۰۰، دومین خروج ۶۰۰ و سومین خروج و بالاتر از آن، ۸۰۰ هزار تومان است.
همچنین معافیت مالیاتی قند و شکر حذف شده و مشمول ۹ درصد مالیات خواهد شد بدین ترتیب تولید کنندگان و فروشندگان حائز شرایط فراخوان‌ها، لازم است ۹ درصد از بهای فروش را محاسبه و از خریدار اخذ و برابر مقررات نسبت به پرداخت آن به حساب مالیاتی اقدام نمایند.
گمرک کشور از تاریخ اجرای قانون در مبادی ورودی گمرکی از کالاها و محصولات کشاورزی فرآوری نشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل اعم از جمله چوب خام، محصولات گلخانه مانند سبزی، صیفی، گل و گیاه و انواع قارچ نیز ۹ درصد مالیات دریافت خواهد کرد.
همچنین بذر، نشاء، نهال، سم و کود، شیر، پنیر و ماست، تخم ماکیان، آرد و نان، انواع گوشت و فرآورده های گوشتی مطابق با فهرستی که هر سال وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا پایان دی ماه برای اجرا در سال بعد به این سازمان ارسال می‌کند.
برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویا، انواع روغن‌های خوراکی، اعم از گیاهی و حیوانی، شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان، تخم مرغ نطفه دار و تبدیل آن به جوجه یک روزه نیز مشمول مالیات خواهند بود.
در این میان قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا حذف می‌شود و از تاریخ مذکور در فاکتور خرید طلا تنها اُجرت مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد و به نظر می‌رسد این روش به نفع مردم و فروشندگان بازار طلاست.
حذف مالیات بر ارزش افزوده از طلا، بازار این کالا را گرم می‌کند به طوری که اکنون اصل طلا از پرداخت مالیات ۹ درصدی معاف شده و فقط اجرت ساخت و سود مشمول اضافه شدن این درصد از مالیات می گردد
▪️در قانون جدید تاریخ تعلق مالیات و صوور صورتحساب مطابق با مقررات است
مشاور مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در این خصوص گفت: مالیات بر ارزش افزوده، مالیات غیرمستقیمی است که جزو مالیات بر مصرف تلقی می‌شود و پایه آن عرضه کالا و ارائه خدمت است.
احمد غفارزاده با تاکید بر این نکته که درآمدهایی که ناشی از عرضه کالا و ارائه خدمت نباشند مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شوند افزود: در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده سعی شده ابهامات قانون پیشین رفع شود.
وی ادامه داد: در ارزش افزوده سه نوع نرخ عمومی یا استاندارد، نرخ خاص و نرخ صفر وجود دارد به طوری که نرخ عمومی در بیشتر کشورهای جهان بین ۱۹ تا ۲۰ درصد بوده و این نرخ در کشور ما ۹ درصد است، نرخ خاص نیز می‌تواند بالاتر یا پایین تر از نرخ عمومی باشد و در قانون جدید تنها برای واردات دارو نرخ پایین‌تر از نرخ عمومی درنظر گرفته شده است این در حالی است که نرخ صفر در ارزش افزوده دارای مفهوم جدایی است و باید آن را در کنار معافیت‌ها دید زیرا جنبه حمایتی بیشتری داشته و مانع افزایش قیمت ها می‌شود.
غفارزاده اضافه کرد: سیستم مالیات بر ارزش افزوده کشور ما بر مبنای اصل مقصد است به این مفهوم که اگر مقصد مصرف کالا و خدمت در داخل کشور باشد، مشمول مالیات ایران خواهد شد.
وی تاریخ تعلق مالیات را نیز یکی از موضوعات مهم در ارزش افزوده بیان کرد و گفت: در قانون جدید تاریخ تعلق مالیات و عوارض و تاریخ صدور صورتحساب مطابق با مقررات است.
غفارزاده از شفاف سازی در تعریف و اصلاحاتی در مفاهیمی چون عرضه کالا و خدمات، مالیات بر ارزش افزوده، اعتبار و معافیت مالیاتی، لغو معافیت مناطق آزاد و ویژه، برقراری ارتباط با قانون پایانه‌های فروش و سامانه‌های مودیان، اصلاحاتی در تاریخ تعلق مالیات و مأخذ محاسبه مالیات و عوارض در قانون جدید خبر داد و یادآور شد: در کشور ما از روش تفریغی غیر‌مستقیم که در پیدا کردن حلقه‌های مفقوده بسیار موثر است استفاده می‌شود.
با این تفاسیر اما، تعدادی از کارشناسان اقتصادی، برخی از مزایای این قانون را در شفافیت مبادلات اقتصادی کشور، حمایت از بخش‌های تولید و سرمایه گذاری، ساماندهی معافیت‌های مالیاتی، اصلاح فرآیند دادرسی مالیاتی، کمک به توسعه شهر‌ها و روستاها، رفع برخی ایرادات قانون قبل – به ویژه در زمینه تسهیل فرآیند انتقال بار مالی به مصرف کننده نهایی – و نهایتاً افزایش کارآیی و اثربخشی نظام مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی قلمداد می کنند که باید گذشت زمان، آن را مشخص نماید.
? شهرام صادق زاده
