صنایع کوچک به دلیل نیاز به حجم کمتر سرمایه گذاری نسبت به صنایع بزرگتر، فراوانی بیشتری داشته و آمار اشتغال بالاتری را شامل می‌شوند و رفته رفته با افزایش فروش و گسترش بازار مصرف محصولات، می تواند به صنایع متوسط و بزرگ تبدیل شود که این موضوع به مانع زدایی و پشتیبانی نیاز دارد.
ایجاد و حمایت خوشه‌های صنعتی برای تقویت صنایع کوچک اهمیت جدی دارد و می‌تواند به صورت زنجیره ارزش افزوده برای تقویت یکدیگر کمک کنند.
به گفته کارشناسان، سیاست های اقتصادی و ارزی دولت و سیاست های بانک مرکزی و وزارت صمت به گونه‌ای بوده که تاکنون خوشه‌های صنعتی موفقیت چندانی نداشته باشند.
نوسانات اقتصادی تنه صنایع کوچک را به شدت لاغرتر کرده که به سختی روی پای خود ایستاده‌اند و کرونا هم مزید بر علت شده تا صنایع کوچک به شدت آسیب ببیند و حتی برخی صنایع از جمله مبلمان و غیره توسط ستاد مقابله با کرونا جزو صنایع آسیب دیده لحاظ نشد و این صنعت را هم بیش از پیش ضعیف تر کرد.
دولت سیزدهم باید بر روی ایجاد و تقویت بنگاه های کوچک و زودبازده که در تولید و اشتغال تاثیر قابل توجهی دارد با مشاوره از صاحبان صنایع کوچک و بخش خصوصی تصمیمات بهتری در این حوزه گرفته و برای برون رفت از بحران رکود و نقدینگی چاره اندیشی نماید.
?وابسته بودن به شعب مرکزی قدرت مانور را از بانک‌های استان سلب کرده است
نقش مهم صنایع کوچک و متوسط در ایجاد فرصت‌های شغلی فراوان، قدرت بالا در جذب و بومی کردن فن آوری، قدرت تصمیم گیری سریع و انعطاف پذیری بالا در مدیریت و در شرایط متغیر بازار، ایجاد محیط رقابتی در اقتصاد و افزایش کارایی، قدرت بالا در تربیت کارآفرینان و مدیران اقتصادی و کاهش عدم تعادل های بخشی و منطقه ای در اقتصاد است لذا ضرورت وجود نظام قانونی جامع و متمرکز برای تامین مالی بنگاههای کوچک و متوسط که بیش از ۵۰ درصد مشکلات آنها را تشکیل می دهد بیش از پیش مشهود است!
یک عضو هیئت مدیره خانه صنعت و معدن آذربایجان شرقی با اشاره به نوسانات قیمتی و امکان تامین مواد اولیه داخلی و خارجی گفت: صنایع کوچک در برابر این نوسانات بیشترین آسیب را می‌بینند.
نراقی با تاکید بر اینکه بیشترین اشتغال در صنایع کوچک ایجاد شده است افزود: درست است که تک تک صنایع کوچک اشتغال کمی دارند ولی به دلیل فراوانی و تنوع زیاد در این واحدها مجموع اشتغال آنها رقم قابل توجهی است!
مدیر انجمن کارآفرینان غرب تبریز نیز با بیان اینکه در حال حاضر صنایع کوچک و متوسط آذربایجان شرقی با دو چالش بیمه و مالیات روبرو هستند گفت: این استان بر خلاف استان‌های صنعتی دیگر متکی به صنایع مادر و بزرگ نیست بلکه صنایع خرد و متوسط شاکله صنعتی آن را تشکیل می دهند.
نادر بهرنگی افزود: اگر به دو چالش مالیات و بیمه در استان توجه جدی نشود این شرکت‌ها و صنایع کوچک هستند که با وجود سهم عمده در اقتصاد استان زمین‌گیر خواهند شد و به تبع آن، صنایع بزرگ و حوزه اشتغال نیز آسیب می‌بیند.
وی اضافه کرد: کارگاه‌های زیر ۱۰ نفر در استان گردش مالی قدرتمندی ندارند و در صورت عدم تامین مالی ورشکسته می شوند، از سوی دیگر ضعف نظام بانکداری در استان و وابسته بودن به شعب مرکزی در پایتخت، قدرت مانور را از این بانک‌ها سلب کرده است.
?بانک‌های آذربایجان شرقی در حمایت از صنایع کوچک خصاصت به خرج ندهند!
چندی پیش استاندار آذربایجان شرقی در جلسه هماهنگی امور بانک‌های استان اعلام کرد از هر پیشنهادی که در حوزه رونق تولید و افزایش سرمایه گذاری باشد، استقبال و حمایت می کند.
عابدین خرم با اعلام اینکه از بانک‌ها توقع داریم برای افزایش منابع مالی استان بیشترین ارتباط را با نهادهای ملی و دستگاه‌های اجرایی برقرار کنند تاکید کرد: قطعاً یکی از موضوعاتی که می‌تواند اشتغال را افزایش دهد پیشتیبانی از صنایع کوچک و متوسط است و بانک‌ها در حمایت از این حوزه، نباید خصاصت به خرج دهند!
به همین خاطر هم معاون امور اقتصادی استاندار آذربایجانشرقی اخیراً از اعطای تسهیلات کم بهره به صنایع کوچک و بخش کشاورزی و دامداری خبر داده است که بسیار امیدبخش می باشد.
محمد کلامی با اشاره به ظرفیت بانک‌ها در حمایت از تولید و اشتغال گفت: راه اندازی و توسعه صنایع کوچک در کوتاه ترین زمان، مُیسّر بوده و موجب اشتغال بیشتر می‌شود.
وی افزود: در این راستا مقرر شده است بانک‌ها با اعطای تسهیلات ویژه و کم بهره از صاحبان صنایع و کشاورزان و دامداران حمایت کنند.
این در حالی است که بالا بودن سود بانکی و شوک های ارزی نیز تهدیدی جدی برای واحدهای تولیدی کوچک و متوسط که مشغول فعالیت تولیدی در کشور هستند، محسوب می شود و گردش نقدینگی به نفع این صنایع را پایین می آورد.
اهمیت بنگاه های کوچک و متوسط در توسعه اشتغال زایی به باوری رایج در میان محافل کارشناسی و نهادهای تصمیم گیر تبدیل شده است، هرچند این کسب و کارها نقشی حیاتی در اقتصاد همه کشورها دارند اما در مناطقی همچون آذربایجان شرقی که از نرخ بالای بیکاری رنج می برد این بنگاه ها می توانند فرصت های اشتغال زایی بسیاری در نقاط مختلف شهری ایجاد کنند!
?مشارکت اساسی و عملی فی مابین تولید کننده و سرمایه گذار تنها راه حل است
بانک‌ها بیشتر به واحدهای صنعتی بزرگ اعتماد می‌کنند تا واحدهای کوچک و متوسط؛ لذا اگر این واحدها بانکی داشته باشند که از آنها حمایت کند بهتر می‌توانند مشکلات مالی خود را برطرف کنند!
در واقع، تامین مالی صنایع کوچک و متوسط باید از طریق بانک تخصصی صورت گیرد بدین معنی که تامین کننده مالی صنایع کوچک و متوسط باید از جنس تولید باشد نه موسسات مالی و اعتباری که صرفاً به دنبال درآمد به همراه تضمین امنیت سرمایه و سود خود هستند که به تبع آن مشکلات عدیده ای برای صاحبان صنایع کوچک از جمله در تامین وثایق و ضامنین پیش می آید.
البته کسب درآمد و تضمین سرمایه پرداختی موسسات مالی و اعتباری واقعیتی انکار ناپذیر در هر مدل کسب و کار است یعنی هر کسب و کاری از جمله تامین کنندگان سرمایه چاره ای جز ایجاد ساز و کارهای لازم به منظور حفظ سرمایه های خود ندارند، اما آنچه مورد بحث و واکاوی است نحوه تامین مالی اینگونه واحدهای تولیدی است که چگونه سرمایه گذاری با تضمین بازگشت سرمایه بدون ایجاد موانع سرراه تولید کننده صورت گیرد.
به اعتقاد کارشناسان، تنها راه رفع مشکلات بنیادین صنایع کوچک، فقط مشارکت اساسی و عملی فی مابین تولید کننده و سرمایه گذار است، بدین معنی که مفهوم واقعی مشارکت مدنی فی ما بین تامین کننده مالی و تولیدکننده بر اساس طرح توجیهی فنی و اقتصادی به عنوان شریک درسود و زیان حاصله از تولید محقق خواهد شد و بدین ترتیب با تعریف ساز و کار درست در نحوه مشارکت فی مابین سرمایه گذار و تولید کننده می توان با حذف وثایق و تضامین دست یافت و این مهم جز با تشکیل بانک صنایع کوچک و متوسط محقق نخواهد شد!
? شهرام صادق زاده
