شهرستان کلیبر با جمعیت ۹۰ هزار نفر در فاصله ۲۱۰ کیلومتری تبریز واقع شده است و به دلیل آب و هوای معتدل کوهستانی و جنگل ها و مراتع ارسباران و نیز وجود آثار و ابنیه های تاریخی مثل قلعه بابک از مراکز مهم گردشگری آذربایجان شرقی به شمار می رود.
هرچند در سال های اخیر موضوع اطلاع رسانی و معرفی مزیت های گردشگری آذربایجان شرقی در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قرار گرفته است، اما تاکنون نسبت به معرفی ظرفیت های بسیار بدیع و بکر شهرستان کلیبر که به لحاظ تاریخی، باستان شناسی و مراکز دیدنی جزو نادر مناطق کشور به شمار می رود، آنگونه که باید اقدامات شایسته به انجام نرسیده است.
وجود جنگل های زیبا با آب و هوای مناسب چهار فصل ارسباران، مناطق حفاظت شده جنگلی، قلعه تاریخی بابک، پل های تاریخی، اقامتگاه های بومگردی، کمپ های گردشگری زیبا و چشم نواز و نیز انواع صنایع دستی روستائیان همه از جمله مزیت های طبیعی صنعت گردشگری کلیبر است که با توسعه اطلاع رسانی و معرفی آنها، می توان نسبت به افزایش تعداد گردشگران ورودی داخلی و خارجی به منطقه امیدوارتر بود.
♦ قلعه بابک در ارتفاعات کلیبر از مقاصد مهم گردشگری
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کلیبر با اشاره به مزیت های طبیعی صنعت گردشگری این منطقه، جنگل‌های ارسباران را ظرفیتی بی‌نظیر در راستای توسعه گردشگری منطقه بیان کرد که باید از این ظرفیت در راستای توسعه اقتصادی منطقه استفاده کرد.
اباذر عباسپور بر لزوم بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود شهرستان در راستای توسعه گردشگری تاکید کرد و افزود: مسیر گردشگری شمال آذربایجان شرقی به مرکزیت کلیبر از مهمترین مسیرهای گردشگری و سرمایه‌گذاری استان به شمار می رود که نیازمند تقویت زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی است.
وی از افزایش ۲۰درصدی ورودی گردشگران به کلیبر در پنج ماه امسال نسبت به پارسال خبر داد و گفت: در این مدت ۷۰ درصد مراکز اقامتی کلیبر به خصوص واحدهای بومگردی شهرستان اشغال شد که رکوردی بی‌سابقه در جذب گردشگران داخلی و خارجی نگین سرسبز آذربایجان شرقی است.
وی یکی از دلایل اصلی این رشد گردشگران ورودی به کلیبر را جاذبه‌های طبیعی این شهرستان به ویژه جنگل‌های بکر ارسباران دانست که با تنوع زیستی و چشم‌اندازهای خیره‌کننده همواره گردشگران را به سوی خود جذب می‌کند.
عباسپور با بیان اینکه منطقه گردشگری کلیبر به عنوان یکی از میراث‌های طبیعی کشور شناخته می‌شود، یادآور شد: به واسطه آب و هوای معتدل و خنک در تابستان، فضایی ایده‌آل برای گردشگران به‌ویژه در ماه‌های گرم سال در این منطقه فراهم است.
وی توجه به زیرساخت‌های گردشگری کلیبر را یکی از اولویت های اصلی و مهم مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برشمرد و ادامه داد: امسال با صدور مجوز ایجاد برای ۲ پروژه و صدور موافقت اصولی برای سه پروژه در کلیبر موافقت شده است که مجموع حجم سرمایه‌گذاری این پروژه‌های تأسیساتی گردشگری رقمی بالغ بر یکهزار و ۳۸۰ میلیارد ریال خواهد بود.
عباسپور تاثیر توسعه زیرساخت‌های گردشگری در جذب بیشتر گردشگران را مهم خواند و افزود: افزایش ظرفیت اقامتگاه‌های بومگردی و بهبود امکانات رفاهی باعث شده است تا گردشگران بتوانند از طبیعت بکر و زیبای این منطقه بهره‌مند شوند و تجربه‌ای به یادماندنی را در جنگل‌های ارسباران داشته باشند که باید این امکانات حجم بیشتری را به خود اختصاص دهد.
وی با اشاره به اهمیت توسعه صنعت گردشگری در رشد همه جانبه فرصت‌های اقتصادی، اجتماعی و رفاهی کلیبر، گفت: این رشد و توسعه در صنعت گردشگری کلیبر نه تنها به ارتقاء سطح رفاه و اشتغال در این شهرستان کمک می کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، زمینه افزایش درآمد و رونق اقتصادی در این شهرستان را بیش از پیش فراهم می کند.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کلیبر برگزاری جشنواره زغال اخته همراه با جشن ثبت ملی «مخشر» و «اریشته‌آشی» در کلیبر را یکی از اقدامات مهم این مجموعه در سال های اخیر برای رونق صنعت گردشگری منطقه بیان کرد و افزود: برای معرفی هرچه بیشتر محصول زغال‌اخته که یکی از مهمترین تولیدات باغی شهرستان کلیبر و منطقه قره‌داغ است جشنواره زغال‌اخته در این شهرستان برگزار می شود که با استقبال خوب مردم و رسانه های گروهی همراه است.
عباسپور با بیان اینکه این جشنواره در اواخر شهریور ماه هر سال برگزار می شود، اجرای موسیقی و آواهای محلی، بازی‌های بومی- محلی سنتی، عرضه و فروش محصولات فرآوری شده زغال اخته، پخت و عرضه انواع نان سنتی (یوخا-ال چورگی و قالینچا) را از برنامه های جنبی این جشنواره بیان کرد.
به گفته وی در جریان برگزاری جشنواره زغال اخته ، غرفه‌هایی شامل عرضه محصولات صنایع دستی، محصولات لبنی، تولیدات روستایی و عشایری و سایر محصولات کشاورزی فرآوری شده از محصولات باغبانی پیرامون این جشنواره فعال خواهند بود.
♦ جشنواره زغال اخته در کلیبر
برگزاری جشنواره ها نیازمند تخصیص اعتبار است
فرماندار شهرستان کلیبر در گفت وگو با ایرنا با تاکید بر اینکه توسعه صنعت گردشگری این منطقه باید در اولویت دستگاه های استانی و ملی قرار بگیرد، یادآور شد: تجمیع عناصر گوناگون گردشگری اعم از طبیعت بی نظیر و جنگلی، آثار و ابنیه های تاریخی و دیدنی و نیز اقامتگاه های بومگردی مواردی است که در کمتر نقطه ای از آذربایجان شرقی و حتی کشور دیده می شود.
حسین بهادری یکی از بهترین فرصت های مطلوب گردشگری کلیبر را مربوط به برگزاری انواع جشنواره ها با حضور رسانه های گروهی عنوان و اظهار کرد: اما متاسفانه اعتبارات لازم و کافی در این خصوص وجود ندارد و همه ساله در برگزاری این جشنواره ها با مشکلاتی مواجه هستیم.
به گفته وی منابع مالی جشنواره های کلیبر به طور معمل از طریق سایر ادارات تامین می شود.
بهادری با انتقاد از توزیع اعتبارات برحسب جمعیت شهرستان ها، یادآور شد: با توجه به گردش‌پذیر بودن و پراکندگی جمعیت روستائی در کلیبر، این امر موجب عدم کفایت اعتبارات در شهرستان می شود.
وی یکی از مهمترین عوامل توسعه صنعت گردشگری را مربوط به تامین زیرساخت های لازم از جمله در بخش راه های دسترسی بیان کرد و با اشاره به وضعیت غیرقابل قبول راه های ارتباطی شهرستان کلیبر، گفت: در این شهرستان حدود ۹۰۰ کیلومتر راه روستائی وجود دارد که حتی یک سوم آنها هنوز آسفالت نشده است و از این نظر جزء شهرستان های محروم هستیم.
بهادری ادامه داد: این در حالی است که بیشتر مزیت ها و مراکز دیدنی و گردشگری کلیبر در همین مناطق روستایی مستقر است و گردشگران برای حضور در آنها با انواع مشکلات دسترسی مواجه می شوند.
وی بودجه پروژه های عمرانی شهرستان کلبیر را بسیار ناکافی دانست و اظهار کرد: چهار بانده کردن جاده کلیبر-اهر از جمله پروژه های بسیار مهم و ضروری منطقه است که سالهاست به دلیل عدم تامین اعتبارات پیشرفت چندانی نداشته است.
فرماندار کلیبر ضمن انتقاد از عدم تامین هزینه پروژه های عمرانی، یادآور شد: متاسفانه قسمت اعظم اعتبارات صرف پرداخت مطالبات و بدهی به پیمانکاران می شود.
♦ احمد حمزه زاده مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی
تبلیغات لازمه توسعه صنعت گردشگری است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه تبلیغات نقش اجتناب‌ناپذیری در رونق هر صنعت به خصوص صنعتی گردشگری دارد، بر لزوم تبلیغات و اطلاع رسانی و معرفی گسترده و بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود شهرستان کلیبر در راستای توسعه گردشگری تاکید کرد.
احمد حمزه زاده نقش رسانه ها، آژانس های گردشگری و دستگاه های اجرایی و خدمات رسان در توسعه صنعت گردشگری را بسیار مهم و تعیین کننده خواند و یادآور شد: بدون همکاری و تعامل با این عناصر هر اقدامی در راستای معرفی استعدادهای گردشگری بی نتیجه است.
وی کلیبر را یکی از مهمترین مقاصد گردشگری آذربایجان شرقی برشمرد و با اشاره به مزیت های بکر و تاریخی این منطقه، توسعه زیرساخت ها را ضروری دانست و ادامه داد: این منطقه در فصول بهار و تابستان پذیرای گردشگران از داخل استان و سایر استان ها و ختی کشورهای خارجی است که با توجه به این موضوع باید امکانات و تجهیزات لازم برای استقبال از آنها ایجاد شود.
حمزه زاده گفت: بر اساس آمارهای موجود و ثبت شده، به ترتیب ماه‌های خرداد و شهریور، تیر، اردیبهشت، فروردین و مرداد بیشترین تعداد گردشگر را در بازدید از دیدنی های شهرستان کلیبر به خود اختصاص داده اند، اما باید توجه داشت که در بقیه ایام سال نیز حضور گردشگران در منطقه وجود دارد.
وی با اشاره به تغییرات مناسب در زیرساخت های گردشگری کلیبر، از وجود انواع اقامتگاه ها در این شهرستان خبر داد و اضافه کرد: هم اکنون تعداد سه باب هتل، ۲ واحد مُتل و مهمانپذیر، سه مورد خانه مسافر، بیش از ۱۲۰ واحد اقامتگاه سنتی بوم گردی، پنج کمپ گردشگری و سه اردوگاه گردشگری در کلیبر برای پذیرایی از گردشگران آماده ارایه خدمات است.
حمزه زاده ادامه داد: علاوه بر واحدهای اقامتی فوق، یک واحد زائرسرا و صدها واحد خانه باغ و ویلا و نیز هشت مورد مجتمع خدماتی بین راهی از ظرفیت های اقامتی گردشگران در کلیبر است.
وی اظهار کرد: شهرستان کلیبر با دارا بودن ظرفیت‌های متعدد گردشگری، اعم از جنگل های ارسباران، قلعه های تاریخی- پل های تاریخی، کاروانسراها و سایر اماکن تاریخی، مناظر جنگلی بی‌نظیر، آب و هوای بسیار مطبوع و چشم اندازهای سرسبز دامنه کوه‌ها، بیش از ۱۰ آبشار دائمی و کوه‌های سحرانگیز و مجتمع های آب درمانی، بازارچه صنایع دستی محصولات باغی و سوغاتی، محلی بسیار فوق‌العاده برای علاقه مندان به تاریخ طبیعت و هنرهای صنایع دستی و گردشگری است.
حمزه زاده تلاش برای افزایش تعداد گردشگران ورودی به کلیبر را از رئوس برنامه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی بیان و اضافه کرد: با توجه به اینکه کلیبر یکی از مقاصد اصلی برنامه‌های سفر گردشگران آذربایجان شرقی است، تسهیل امور و ارائه خدمات جامع به گردشگران این منطقه مورد توجه است.
کلیبر در ۶۳ کیلومتری شمال غرب اهر، ۲۱۰ کیلومتری شمال شرق تبریز و ۸۱۲ کیلومتری شمال غرب تهران واقع شده است.
