محمدمهدی ارسنجانی مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی، در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تاکید بر ضرورت ایجاد ساختار منسجم و چابک برای توسعه حوزه هوش مصنوعی در کشور اظهار داشت: هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری‌های کلیدی آینده، نیازمند نهاد مستقلی است که بتواند به صورت اختصاصی و با اختیارات کافی، مسیر توسعه را مدیریت کند.
وی با اشاره به تجربه دولت قبل در تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی، افزود: اگرچه تشکیل این سازمان گامی مثبت بود، اما به دلایل مختلف، پیشرفت قابل توجهی حاصل نشد. اکنون دولت جدید با مصوبه‌ای قصد دارد ستاد توسعه فناوری و کاربردی هوش مصنوعی را در معاونت علمی و فناوری ایجاد کند که این حرکت می‌تواند فرصت مناسبی برای تمرکز بیشتر و آغازگر تحول در این حوزه باشد.
ارسنجانی خاطرنشان کرد: معاونت علمی با توجه به مسئولیت گسترده در حمایت از حوزه‌های مختلف دانش‌بنیان، نیازمند توجه ویژه و تفکیک وظایف برای هوش مصنوعی است تا این حوزه از اولویت لازم برخوردار باشد.
سردرگمی فعالان هوش مصنوعی؛ حاکمیت مشخص کند کدام نهاد متولی هوش مصنوعی است
این فعال حوزه هوش مصنوعی ادامه داد: در حال حاضر چندین نهاد در حوزه هوش مصنوعی فعالیت دارند که این موضوع باعث سردرگمی فعالان این حوزه شده است. به طور مثال دولت مصوب کرده است ستاد هوش مصنوعی تشکیل شود از آن سو همچنان صحبت از این است که سازمان ملی هوش مصنوعی قرار است احیا شود و به فعالیت خود ادامه دهد. اولین و مهمترین اقدام در سطح حاکمیت، تعیین تکلیف شفاف بین این دو نهاد است تا فعالان هوش مصنوعی بدانند باید به کدام مرجع مراجعه کنند تا مسیر پیشرفت پروژه‌هایشان مشخص شود.
معاونت علمی تنها نهاد عملیاتی فعال در حوزه هوش مصنوعی
ارسنجانی ضمن بیان این مطلب که اهمیت داشتن ساختاری منسجم، مستقل و چابک برای پیشبرد هوش مصنوعی در کشور انکارناپذیر است و باید از این فرصت برای شکل‌دهی نهاد متولی بهره‌مند شد، افزود: در حال حاضر تنها نهادی که به صورت عملیاتی فعال است و فعالیت می‌کند، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری است که ضمن پوشش حوزه‌های مختلف علمی، موضوع هوش مصنوعی را نیز پیگیری می‌کند.
وی با تاکید بر نقش موثر رسانه‌ها در پیگیری مستمر این موضوع گفت: رسانه‌ها می‌توانند با فشار و پیگیری، دولت را ملزم کنند تا موضوع هوش مصنوعی از صدر تصمیم‌گیری‌ها خارج نشود و به تشکیل ساختار متمرکز و نسبتاً مستقل در سطح وزارتخانه منجر شود.
مدیر شرکت دانش‌بنیان آدین همچنین با اشاره به اهمیت زیرساخت‌های هوش مصنوعی و سرمایه گذاری برای تامین آنها گفت: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی مانند پردازنده‌های گرافیکی و دیتاسنترها برای شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک و متوسط که عمدتاً توان مالی محدودی دارند، بسیار دشوار است. از این رو بخش خصوصی بیشتر به ارائه خدمات و سرویس‌هایی تمایل دارد که سریع‌تر به درآمدزایی برسند و ممکن است ناچار به استفاده از زیرساخت‌های خارجی شوند که این امر باعث وابستگی بیشتر کشور می‌شود.
تامین داده مهمترین زیرساخت هوش مصنوعی است
فعال حوزه هوش مصنوعی تاکید کرد: دولت باید با سیاست‌های حمایتی و ورود موثر در تامین زیرساخت‌ها، زمینه رشد پایدار و خودکفایی در حوزه هوش مصنوعی را فراهم آورد. این مسیر، پیش‌نیاز حفظ رقابت‌پذیری کشور در عرصه جهانی است. کشورهای مختلف در آسیا و اروپا وزارتخانه‌ها یا نهادهای مستقلی را برای هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند تا به ساماندهی و توسعه زیرساخت‌ها بپردازند و ایران نیز باید این مسیر را دنبال کند.
وی با اشاره به دیدگاه رایج که زیرساخت هوش مصنوعی را صرفاً محدود به سخت‌افزارهایی مانند پردازنده‌های گرافیکی (GPU) می‌داند، توضیح داد که این تصور یک اشتباه محدودکننده است.
به گفته ارسنجانی، زیرساخت هوش مصنوعی تنها سخت‌افزار نیست، بلکه تامین داده به عنوان یکی از مهمترین عناصر زیرساخت محسوب می‌شود.
پیشرفت در هوش مصنوعی بدون دسترسی به داده ممکن نیست
ارسنجانی خاطرنشان کرد: پیشرفت در هوش مصنوعی بدون دسترسی به داده‌های باکیفیت ممکن نیست و حتی شرکت‌های بزرگ جهانی نیز رقابت خود را بیشتر بر روی دسترسی و مدیریت داده‌ها متمرکز کرده‌اند تا صرفاً توسعه سخت‌افزار. داده‌های محرمانه باید به صورت گمنام‌سازی شده در اختیار پژوهشگران و شرکت‌ها قرار گیرد و همچنین کسب‌وکارها می‌توانند داده‌های خود را در زیرساخت‌های امن به اشتراک بگذارند تا بهره‌برداری نهایی از محصولات هوشمند فراهم شود.
دولت جریان داده و اشتراک‌گذاری آن را در اختیار فعالان هوش مصنوعی قرار دهد
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان همچنین تصریح کرد: دولت نباید صرفاً بر ارائه سخت‌افزار مانند GPU تمرکز کند، بلکه باید پلتفرم‌های زیرساختی جامع و هوشمندی ایجاد کند که علاوه بر تامین زیرساخت سخت‌افزاری، جریان داده و اشتراک‌گذاری آن را به شکلی ایمن و موثر در اختیار فعالان هوش مصنوعی قرار دهد.
ارسنجانی افزود: خدمات زیرساخت هوش مصنوعی باید طوری طراحی شوند که علاوه بر تامین نیازهای داخل کشور، برای کشورهای منطقه و حتی فراتر از آن نیز قابل استفاده باشند و این موضوع می‌تواند وابستگی به زیرساخت‌های خارجی را کاهش دهد. شرکت آدین به عنوان یکی از شرکت‌های برگزیده در توسعه سکوی ملی هوش مصنوعی، بیش از پنج سال است که در حوزه تامین زیرساخت‌های داده و هوش مصنوعی فعال است و دو پلتفرم زیرساختی را برای کمک به توسعه این حوزه به معاونت علمی ارائه کرده‌ایم.
