به گزارش تبریزمن به نقل از خبرگزاری مهر، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیجیتال‌محور از جمله نخستین گروه‌هایی بودند که در پی جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آسیب دیدند. در چنین شرایط حساس، نقش حمایت‌ها و تسهیلات نهادهای دولتی بیش از پیش پررنگ شد تا روند بازسازی و رشد اقتصادی در این شرکت‌ها و کسب و کارها سرعت گیرد. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به‌عنوان یکی از نهادهای کلیدی توسعه فناوری و ارتباطات، پس از این بحران با اجرای برنامه‌های ویژه، تلاش کرد فضای مناسبی برای استمرار فعالیت و توسعه کسب‌وکارها فراهم کند.
در همین راستا، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز با تمرکز بر شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیلات و حمایت‌های هدفمندی را افزایش داد تا ضمن حفظ جایگاه فناوری کشور، شرایط رشد و پایداری این شرکت‌ها را در دوران پساجنگ تضمین کند. در ادامه مهم‌ترین اقدامات و تسهیلات ارائه شده توسط وزارت ارتباطات و معاونت علمی پس از جنگ ۱۲ روزه اشاره شده است.
پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، وزارت ارتباطات با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی برنامه حمایت اضطراری از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال را آغاز کرده است. در این طرح، شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در دوره بحران که دچار آسیب در زیرساخت، درآمد یا توان تولید شده‌اند، می‌توانند از تسهیلات سرمایه در گردش با نرخ سود ۱۵.۳۳ درصد و سقف یک‌هزار میلیارد ریال بهره‌مند شوند. دوره بازپرداخت این تسهیلات شامل سه ماه تنفس و ۹ ماه بازپرداخت ماهانه است و ضمانت آن توسط صندوق نوآوری جایگزین تضامین سنتی شده است.
شرکت‌های متقاضی پس از ثبت‌نام و بارگذاری مستندات در سامانه «غزال»، توسط کارگروهی مشترک مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از تأیید نهایی به بانک عامل معرفی می‌شوند. یکی از شروط مهم دریافت این تسهیلات، فعال بودن شرکت در دوره بحران و عدم تعدیل نیروی انسانی در مدت زمان بهره‌مندی از تسهیلات است.
از جمله اقدامات فوری وزارت ارتباطات در روزهای ابتدایی بحران، تعویق پرداخت اقساط در پلتفرم‌های فین‌تک بود تا از فشار مالی بر کاربران کاسته شود و پایداری اجتماعی حفظ گردد. علاوه بر این، فرآیند واردات کالاهای زیرساختی و امنیتی اقتصاد دیجیتال به صورت خارج از نوبت تسریع شده است و مجوزهای فناوری اطلاعات به طور خودکار و بدون نیاز به تمدید مجدد تا پایان شهریورماه برقرار شده‌اند.
در حوزه مالی، تسهیلاتی برای تسهیل پرداخت‌های مالیاتی، بیمه‌ای و گمرکی کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در نظر گرفته شد و درگاه‌های پرداخت مسدودشده دوباره فعال گردید تا امکان بازگشت این شرکت‌ها به چرخه فعالیت فراهم شود. همچنین، پرداخت مطالبات پیمانکاران و افزایش دسترسی آنها به منابع مورد نیاز از دیگر اولویت‌های وزارت ارتباطات بوده است.
از نظر امنیتی، همکاری با نهادهای مربوطه برای تقویت استانداردهای حفاظتی سکوهای پرمخاطب در حال انجام است و زیرساخت‌های لازم برای ارائه بسته‌های امنیتی به پلتفرم‌ها فراهم می‌شود تا امنیت خدمات دیجیتال حفظ گردد.
با این حال، بخش‌هایی از اقتصاد دیجیتال مانند تبلیغات اینترنتی و گردشگری به دلیل کاهش درآمد و تغییرات فناوری با تعدیل نیرو مواجه شده‌اند. تلاش شده تا در حوزه‌هایی مانند تاکسی‌های اینترنتی، فعالیت با کمترین کاهش نیروی انسانی ادامه یابد. البته در صورت ادامه شرایط کنونی، احتمال کاهش تا ۳۰ درصدی نیروی انسانی در لایه دوم اقتصاد دیجیتال پیش‌بینی می‌شود.
جدول تسهیلات وزارت ارتباطات برای کسب و کارهای دیجیتال
| موضوع | اقدامات |
| حمایت اضطراری پس از جنگ ۱۲ روزه | تدوین برنامه توسط وزارت ارتباطات و صندوق نوآوری برای حمایت اضطراری از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در اقتصاد دیجیتال |
| مخاطب برنامه | شرکت‌های فعال در دوره بحران که دچار آسیب در زیرساخت، درآمد یا توان تولید شده‌اند |
| تسهیلات سرمایه در گردش | نرخ سود ۱۵.۳۳ درصد، سقف ۱۰۰۰ میلیارد ریال، بازپرداخت ۳ ماه تنفس + ۹ ماه بازپرداخت |
| فرایند دریافت تسهیلات | ثبت‌نام و بارگذاری مستندات در سامانه «غزال»، معرفی به بانک عامل پس از تأیید |
| شرایط دریافت تسهیلات | فعال بودن شرکت در دوره بحران و عدم تعدیل نیروی انسانی در زمان بهره‌مندی از تسهیلات |
| اقدامات فوری وزارت ارتباطات در بحران | تعویق پرداخت اقساط در پلتفرم‌های فین‌تک برای کاهش فشار مالی بر کاربران |
| تمدید مجوزهای فناوری اطلاعات | مجوزهای فناوری اطلاعات به صورت خودکار و بدون نیاز به تمدید تا پایان شهریورماه برقرار شده‌اند |
| اقدامات امنیتی | همکاری با نهادهای مربوطه برای تقویت استانداردهای حفاظتی سکوهای پرمخاطب و ایجاد زیرساخت‌های لازم جهت ارائه بسته‌های امنیتی به پلتفرم‌ها |
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری دو بسته حمایتی ویژه را برای شرکت‌های دانش‌بنیان آسیب‌دیده از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در نظر گرفت که این بسته‌ها با هدف تقویت و پایداری شرکت‌های فعال در دوره اضطرار جنگ طراحی شده‌اند.
بسته حمایتی نوع اول مختص شرکت‌های دانش‌بنیانی است که در زمان بحران فعال بوده‌اند. سقف این تسهیلات ۷۰ میلیارد ریال تعیین شده و دوره بازپرداخت آن ۹ ماه با ۳ ماه تنفس است. نرخ سود این تسهیلات ۱۵ درصد می‌باشد. ارائه تسهیلات منوط به ارزیابی و تأیید میزان آسیب توسط کمیته مربوطه است. همچنین شرکت‌های متقاضی نباید از سایر منابع دولتی برای شرایط اضطراری استفاده کرده باشند و در مدت بهره‌مندی از تسهیلات مجاز به تعدیل نیرو نیستند. هر شرکت تنها مجاز به ثبت یک درخواست است و برای شرکت‌های هم‌خانواده نیز مجموعاً فقط یک درخواست پذیرفته خواهد شد.
بسته حمایتی نوع دوم برای شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه تولید کالاها و خدمات اساسی و ضروری تعریف شده است. سقف این بسته حمایتی تا یک‌هزار میلیارد ریال است و دوره بازپرداخت آن ۶ ماه با ۳ ماه تنفس تعیین شده است. نرخ سود تسهیلات در این بسته ۱۸ درصد است. از دیگر شرایط دریافت این تسهیلات می‌توان به حداقل ۳۰۰ نفر نیروی انسانی بیمه شده و ارائه فهرست بیمه ماه قبل شرکت اشاره کرد. سایر شرایط مشابه بسته اول بوده و امکان بهره‌مندی همزمان از هر دو بسته وجود ندارد.
به منظور حمایت از شرکت‌هایی که در دوره بحران منتظر تمدید صلاحیت بودند، مهلت ارزیابی این شرکت‌ها به صورت خودکار تا پایان شهریور تمدید شده است. همچنین کارت بازرگانی شرکت‌هایی که اعتبار آن تا خرداد ۱۴۰۴ بود، تا پایان مدت شرایط اضطراری تمدید گردید.
این بسته‌ها شامل تسهیلات بیمه‌ای، مالیاتی و تسهیل فرآیندهای مرتبط با نظام وظیفه نخبگان است که به منظور حفظ توانمندی و جلوگیری از تعدیل نیرو در شرکت‌ها طراحی شده‌اند.
وزارت اقتصاد و دارایی مکلف شده است کالاهای اساسی و ضروری را بدون نیاز به ثبت سفارش و تأیید بانک مرکزی مستقیماً وارد و به انبارها منتقل کند. همچنین مهلت رفع تعهد ارزی شرکت‌ها یک ماه تمدید و اظهارنامه‌های مالیاتی تا پایان شهریور ۱۴۰۴ قابل ارائه است.
ضمانت‌نامه‌های بانکی شرکت‌های دانش‌بنیان به درخواست آنان تا سه ماه تمدید می‌شود. در حوزه بیمه نیز اعتبار پوشش بیمه کارگران در فهرست بیمه کارفرما که امکان پرداخت حق بیمه ندارند، تا پایان مردادماه ۱۴۰۴ تمدید شده است.
بر اساس مصوبه دولت، بانک مرکزی موظف است با هدف کاهش فشارهای مالی، امکان تمدید و تنفس سررسید چک‌های برگشتی شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کند و با این شرکت‌ها همکاری لازم را داشته باشد.
جدول تسهیلات معاونت علمی برای شرکت‌های دانش بنیان
| موضوع | اقدامات |
| حمایت اضطراری پس از جنگ ۱۲ روزه | تدوین دو بسته حمایتی توسط معاونت علمی برای شرکت‌های دانش بنیان آسیب دیده |
| مخاطب بسته حمایتی اول | شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در دوره بحران |
| سقف تسهیلات و نرخ سود بسته اول | ۷۰ میلیارد ریال- ۱۵ درصد سود- ۹ ماه بازپرداخت با ۳ ماه تنفس |
| شرایط دریافت تسهیلات بسته اول | شرکت باید در دوره بحران فعال باشد تأیید آسیب توسط کمیته ارزیابی عدم استفاده از سایر منابع دولتی عدم تعدیل نیرو در مدت بهره‌مندی |
| مخاطب بسته حمایتی بسته دوم | شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه تولید کالاها و خدمات اساسی و ضروری |
| سقف تسهیلات و نرخ سود بسته دوم | ۱,۰۰۰ میلیارد ریال -۱۸ درصد سود -۶ ماه بازپرداخت با ۳ ماه تنفس |
| شرایط دریافت تسهیلات بسته دوم | شرکت باید در دوره بحران فعال باشد تأیید آسیب توسط کمیته ارزیابی عدم استفاده از سایر منابع دولتی حداقل ۳۰۰ نفر نیروی بیمه شده ارائه فهرست بیمه ماه قبل عدم تعدیل نیرو در مدت بهره‌مندی |
| تمدید مهلت ارزیابی و کارت بازرگانی شرکت‌های دانش بنیان | مهلت ارزیابی شرکت‌ها به صورت خودکار تا پایان شهریور و کارت بازرگانی شرکت‌هایی که اعتبارشان تا خرداد ۱۴۰۴ بوده، تا مردادماه تمدید شد |
| حمایت‌های بیمه‌ای و مالیاتی | تسهیلات بیمه‌ای و مالیاتی ویژه، تسهیل در نظام وظیفه نخبگان، تمدید اعتبار پوشش بیمه کارگران تا پایان مرداد ۱۴۰۴، تمدید ضمانت‌نامه‌های بانکی به مدت سه ماه به درخواست شرکت‌ها |
| حمایت‌های ارزی و گمرکی |
واردات کالاهای اساسی بدون ثبت سفارش و تأیید بانک مرکزی، تمدید مهلت رفع تعهد ارزی یک ماه بعد از پایان تیر ۱۴۰۴، تمدید مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی تا پایان شهریور ۱۴۰۴ |
