تبریزمن – سرویس اجتماعی: از سال ۲۰۰۱ اول ماه ژوئن به نام روز جهانی شیر نامگذاری شده است که سازمان کشاورزی و خواربار ملل‌متحد FAO نیز این تاریخ را به عنوان روز جهانی کامل ترین غذای انسان به رسمیت شناخته است.
علت انتخاب این روز خاص به نام روز جهانی شیر، افزایش سطح آگاهی عمومی در مورد اهمیت شیر به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و تأکید مجدد بر اهمیت صنعت شیر و لبنیات است زیرا شیر به دلیل دارا بودن چربی، پروتئین، کربوهیدرات، مواد معدنی و انواع ویتامین ها، از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است.
در کشور ما نیز همواره برای استفاده از این ماده غذایی مقوی تاکید می شود تا جامعه ای سالم برای آینده پرورش یابد اما مشکلاتی همچون افزایش مداوم قیمت فرآورده های لبنی به همراه کیفیت شیرهای تولید شده توسط کارخانجات مختلف، تا حدودی از تقاضای مشتریان شیر می‌کاهد!
▪️شاهد تکرار تجربه دور ریختن شیر مانند سال‌های گذشته نشویم!
مصرف سرانه شیر یکی از معیارهای توسعه و پیشرفت فرهنگی جوامع مختلف محسوب می‌شود به طوری که مصرف یک یا ۳ لیوان شیر، یک کاسه ماست و ۴۰ گرم پنیر احتیاجات بدن را تامین می‌کند.
این در حالی است که سرانه مصرف شیر در کشورهای اروپایی ۳۵۰ کیلوگرم است اما مشاور دفتر برنامه جهانی غذای سازمان ملل در ایران اعلام کرد که این مقدار در کشورمان حدود یک ششم استاندارد بین‌المللی و حدود ۷۰ کیلوگرم در سال می‌باشد.
مهم‌ترین راهکار کمک دولت برای افزایش مصرف شیر و لبنیات، پرداخت سوبسید هدفمند به گروه‌های هدف به جای دادن یارانه غیرنقدی به کارخانجات و دامداران است.
کودکان و دانش‌آموزان مهم‌ترین گروه‌های هدف این برنامه هستند لذا در بسیاری از کشورهای جهان برنامه شیر مدارس اجرا می‌شود و دولت‌ها یارانه شیر را در قالب شیر مدارس توزیع می‌کنند.
از سوی دیگر، ایران به سایر کشورهای دنیا صادرات شیر و فراورده‌های لبنی دارد اما خود در مصرف سرانه لبنیات نسبت به برخی کشورهای پیشرفته عقب می باشد به طوری که هدف.گذاری وزارت بهداشت برای سال ۱۴۰۴ عدد منطقی برای مصرف سرانه را ۱۷۰ کیلوگرم پیشنهاد داده است که هم اکنون کمتر از ۷۰ کیلوگرم است!
بنا به گفته کارشناسان و متخصصان تغذیه، کاهش مصرف شیر در جامعه باعث شده میانگین قدّی هموطنان در نسل جدید نسبتاً کاهش پیدا کند همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که شیوع پوکی استخوان در ایران رو به افزایش است.
این بیماری هم به دلیل اختلال در کیفیت زندگی و هم به علت شکستگی های ناشی از کاهش تراکم استخوان، هزینه های بسیاری بر سیستم بهداشت و درمان کشور تحمیل می کند بر همین اساس، اطلاع رسانی درباره این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است.
چرخه صنعت تولید شیر اکنون در برابر بحران ویروس کرونا بیش از هر صنعت دیگری نیازمند حمایت مسئولان است و چنانچه فکری برای این صنعت نشود شاهد تکرار تجربه دور ریختن شیر، مانند سال‌های گذشته خواهیم بود!
▪️نابسامانی در تأمین و توزیع نهاده‌های دامی، زنجیره تولید شیر را متاثر می‌سازد
یکی از مدیران واحدهای فرآوری لبنی معتقد است تنها راه نجات صنعت فرآورده‌های لبنی کشور، توسعه مصرف این محصول سلامت محور توسط مردم با تخصیص سوبسید و کاهش قیمت شیر است.
ع.فلاح‌زاده با تاکید بر اینکه بین میزان مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی در کشور تا رسیدن به استانداردهای قابل قبول، فاصله معناداری وجود دارد گفت: فرهنگ‌‌سازی مصرف فرآورده‌های لبنی و تغییر عادت‌ها و نگرش مردم، منجر به توسعه مصرف این محصول سلامت محور می‌شود که متناظر با کاهش هزینه‌های درمانی خواهد بود.
وی ادامه داد: حمایت و حتی تخصیص یارانه برای مصرف شیر و فرآورده‌های آن با توجه به تأثیر مستقیم آن در سلامت عمومی، کاملاً توجیه پذیر است؛ به عبارتی برای آنکه خرید لبنیات برای عموم مردم ممکن شده و شاهد حضور مضاعف و همیشگی آن در سبد خانوار باشیم تخصیص یارانه به این محصول ضروری است تا قیمت آن کاهش یابد.
فلاح زاده با بیان اینکه نابسامانی در تأمین و توزیع نهاده‌های دامی، زنجیره تولید را متاثر می‌سازد اظهار کرد: تولید شیر در شرایط اقتصادی فعلی با چالش‌های متعددی مواجه شده‌است لذا در این بین هزینه‌های سرسام‌آور نگهداری از دام بیش از سایر عوامل زنجیره تامین صنعت فرآورده‌های لبنی را تحت تاثیر قرار داده است که نیازمند ورود جدی مسئولان برای حل این معضل می‌باشد تا این صنعت پا بر جا بماند!
وی، آلودگی را از دیگر مشکلات مهم واحدهای تولیدی دانست و اضافه کرد: نگهداری از شیر و جلوگیری از بروز آلودگی‌های میکروبی نیازمند دانش و تجهیزات خاصی است که توسط بعضی از واحدهای تولیدی رعایت نمی‌شود که می‌توان با آموزش تولیدکنندگان، این مشکل را نیز به راحتی حل‌کرد زیرا گاهی شاهد هستیم به دلیل وجود کمترین میزان از انواع آلودگی‌های باکتریایی، تمام تلاش‌های یک دامدار به هدر می‌رود.
این تولیدکننده محصولات لبنی با بیان اینکه توجه به تنوع گسترده محصولات امری مهم و ضروری است بیان کرد: بازار وسیع مصرف و تعدد تولیدکنندگان بزرگ و کوچک، فضای رقابتی حاکم بر صنعت بزرگ شیر، برندسازی و نفوذ پایدار در بازارهای هدف مسئله اصلی در این صنعت محسوب می‌شود و تنوع گسترده محصولات را امری ضروری می‌سازد.
▪️برخی‌ها با حذف محصولات لبنی دخل و خرج خود را مدیریت می‌کنند!
بررسی های میدانی در بازار فروش و گفت‌وگو با چند فروشنده این صنف از کاهش میزان خرید شهروندان و گرانی محصولات لبنی حکایت دارد که گلایه مندی بسیاری را به همراه دارد.
وقتی دلیل گرانی لبنیات را از فروشندگان و تولید کنندگان محصولات لبنی جویا شدم بیان کردند که افزایش قیمت شیر خریداری شده از واحدهای دامداری از بزرگترین دلایل گرانی محصولات لبنی است.
فروشندگان گفتند: از دلایل دیگر گرانی انواع محصولات لبنی مربوط به گرانی روز افزون ظروف یکبار مصرف و پلاستیک و همچنین مواد افزودنی به لبنیاتی مانند پنیر و ماست است که در بازار به صورت روزانه تغییر قیمت دارند.
شهروندان هم از گرانی لبنیات و فرآورده‌های لبنی ناراضی بوده و تاکید کردند که گرانی‌های اخیر باعث کم شدن قدرت خرید آن‌ها شده است و گرانی محصولات لبنی باعث اُفت خرید از فروشگاه‌های لبنی شده که این امر گاهاً باعث انباشت و خرابی بعضی از این محصولات می‌شود.
بدین‌ترتیب می‌توان نتیجه گرفت اگر قیمت شیر خام اصلاح نشود صنعت شیر کشور نابود خواهد شد زیرا سه ماه است که دامداران افزایش هزینه‌ها را تحمل کرده‌اند و هنوز شیر خام با نرخ سال گذشته خرید و فروش می شود.
به گفته دامداران، هزینه‌های تولید بالا رفته و قیمت کلش گندم از ۸۰۰ تومان به ۳۵۰۰ تومان، یونجه از ۲۵۰۰ به ۵۷۰۰ تومان و ذرت علوفه ای از ۹۰۰ به ۱۵۰۰ تومان رسیده و سبوس هم با آزادسازی گران شده است و حقوق و دستمزد نیز از ابتدای سال ۴۰ درصد افزایش یافته و همه این موارد قیمت تمام شده شیر را برای تولیدکننده بالا برده است.
گزارش: شهرام صادق زاده
