تبریزمن- سرویس اقتصادی: معدن مس سونگون در ورزقان بزرگ‌ترین معدن مس خاورمیانه است اما به گفته نمایندگان مجلس، عایدی آذربایجانشرقی از ثروت هنگفت این معدن بسیار ناچیز است زیرا منابع مالی حاصل از فعالیت‌های این مجتمع معدنی به صورت مشخص، معلوم نیست و همه آن صرف توسعه آذربایجانشرقی نمی‌شود!
به گفته آگاهان امر، کمیسیون معادن مجلس بر این باور است که مشخص نیست چه میزان از منابع مالی حاصل از معدن سونگون در خود منطقه سرمایهگذاری می شود.
آنها معتقدند این قضیه باید هرچه سریع‌تر شفاف‌‌سازی شده و با احیای شرکت مس آذربایجان، علاوه بر جلوگیری از خامفروشی مس در معدن سونگون، اشتغالزایی انبوهی در سطح استان صورت گیرد!
▪️مسیر پیشرفت برای مجموعه منحصربفرد مس سونگون چندان هموار نیست!
مس سونگون ورزقان را می‌توان یکی از پرحاشیه‌ترین معادن کشور نیز دانست، معدنی که سال‌هاست در انتظار ایجاد کارخانه‌های تکمیلی ذوب و پالایش برای تولید کاتد مس و از سوی دیگر ایجاد صنایع پایین دستی است تا پس از سال‌ها کنسانتره تولید شده در کارخانه‌های این معدن به جای انتقال به دیگر نقاط کشور، در خود منطقه مانده و جلوی هرگونه خامفروشی در این زمینه گرفته شود!
سالانه ۳۰۰ هزار تُن کنسانتره مس در معدن سونگون تولید می‌شود اما این فرآورده، یا برای صادرات راهی هرمزگان می‌شود و یا میهمان کرمان برای تبدیل به مس کاتد می گردد.
تاخیر در بهره‌برداری و افتتاح طرح ذوب و شهرک تخصصی مس در سونگون صدای انتقاد استاندار آذربایجان شرقی را هم بلند کرده است.
مجتمع سونگون با کانسنگ مس پورفیری، در ۲۵ کیلومتری ورزقان قرار داشته و پنج هزار نفر مشغول کار هستند و محصول نخست صادرات استان همانا کنسانتره مس را تولید می‌کنند و در صنعت مس کشور سهم ۳۰ درصدی دارند.
در واقع، مجموعه مس سونگون توان این را دارد که در آینده، همه سنگهای مس منطقه شمالغرب کشور را فرآوری و به شمش کاتد تبدیل کند؛ همان محصولی که در بازار فناورانه امروز و فردای دنیا حرف اول را می‌زند اما مسیر پیشرفت در این مجموعه چندان هموار نیست!
استاندار آذربایجانشرقی معتقد است روزانه ۵۰ میلیارد تومان کنسانتره مس از ورزقان به کرمان می‌رود در حالی که اگر همین پول در خود استان بماند آذربایجان بهشت می‌شود!
پورمحمدی اضافه کرد: با راه‌اندازی خطوط ذوب و پالایش مس در سونگون که در کنار آن یک شهرک مس ایجاد شود نه تنها اشتغال سه هزار نفری محقق می‌شود بلکه تولید ورق‌های مس و کابل، ثروت‌‌های کلانی برای آذربایجانشرقی ایجاد خواهد کرد!
▪️معدن مس سونگون در برابر مس سرچشمه کرمان به حاشیه رانده شده است!
بررسی‌ها نشان می‌دهد ذخیره قابل برداشت معدن مس سونگون به حدود ۹۰۰ میلیون تن می‌رسد لذا برای برداشت کامل از این ذخیره باید حوزه جغرافیایی معدن مس سونگون گسترش یابد تا امکان ارسال ماده معدنی برای طرح‌های توسعه فاز ۳ تغلیظ و کارخانجات ذوب و پالایشگاه فراهم شود.
انتقال حساب‌های مالی و مالیاتی شرکت مس سونگون به آذربایجان شرقی نیز بسیار ضروری و مورد تاکید مسئولان و نمایندگان این استان است که عدم تحقق آن، معنی دیگری جز بی‌عدالتی در حق مردم و جوانان ورزقان و آذربایجانشرقی ندارد که شاید یکی از دلایل اصلی نبود سرمایهگذاری لازم و کافی حاصل از عواید مالی مس سونگون در آذربایجان، انحصار معادن مس کشور در قالب شرکت صنایع مس ایران به مرکزیت و محوریت مس سرچشمه باشد.
از سوی دیگر ناآشنایی مسئولان آذربایجانشرقی از منابع سرشار مس‌سونگون و نبود طرح‌های تحقیقاتی و اکتشافی جدید از دیگر عواملی است که این معدن در برابر معدن مس سرچشمه کرمان به حاشیه رانده می‌شود!
شاید طرح ایجاد شرکت مس آذربایجان در دولت دهم یکی از اقدامات مناسب برای زدودن انحصار طلبی صنایع مس کشور بود اما با وجود تلاش‌‌های صورت گرفته، پس از مدتی اندک راکد ماند، در حالی که اگر روال طبیعی خود را ادامه می‌داد امروز این شرکت در قالب هلدینگ‌های مختلف می‌توانست مسیر توسعه اقتصادی منطقه را هموار نماید!
گزارش: شهرام صادق زاده
