جمال عبدالناصر می گوید: «من همه چیز خود را فدا خواهم کرد تا مطمئن شوم که میهنم، بزرگ و سرفراز است. بزرگ نه تنها از نظر جغرافیایی، بلکه بزرگ با روحیه‌ای که در برابر ظلم می‌ایستد تا حاکمیتی که با فداکاری نبردهای گذشته در جنگ جهانی دوم برپا شده، پابرجا بماند.»
تبریزمن _ برمک بهبودی: با شکست امپراطوری عثمانی در جنگ دوم جهانی، بقایای محتضر خلافتی فروریخت که هیچ همخوانی با دنیای معاصر نداشت. از اجزای خلافت منقرض‌شده عثمانی، کشورهای جدیدی تأسیس شدند. یکی از آنها مصر بود.
ولی این تولد به‌معنی استقلال نبود. مصر تا سالها پس از پایان جنگ بزرگ، کماکان یک کشور مستعمره و گاه نیمه‌مستعمره باقی ماند.
جمال عبدالناصر
جمال عبدالناصر در تاریخ ۱۵ ژانویه سال ۱۹۱۸ در اسکندریه بدنیا آمد. او پس‌از فارغ‌التحصیل‌شدن از دانشکده جنگ قاهره، در جنگ سال ۱۹۴۸ فلسطین شرکت کرد. او در این جنگ رشادت های بسیاری از خود نشان داد و به مرد محبوب مصر تبدیل شد. در سال ۱۹۵۴ با همکاری گروهی از افسران جوان ارتش که اسم ارتش آزاد را برای خود انتخاب کرده بودند دست به یک کودتای نرم زد و توانست حکومت ملک فاروق را ساقط کند. او مصر را از یک کشور نیمه‌مستعمره تبدیل به کشوری قدرتمند و مستقل کرد.
جمال عبدالناصر به‌علت روحیه میهن‌پرستی خاصِ خود، در بین اعراب، محبوبیتی منحصر به‌فرد پیدا کرد. نهضت پان‌عربیسم که او پایه‌گذاری کرد، در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ اعراب زیادی را به سوی او متمایل کرد. از مهمترین وقایع دوران او می‌توان به جنگ سوئز- سینا در سال ۱۹۵۶، همچنین به جنگ شش‌روزه اعراب و اسرائیل در ژوئن ۱۹۶۷ اشاره کرد.
اما آنچه که ناصر را به‌عنوان یک رهبر برجسته در جهان عرب، معرفی کرد، ملی‌کردن آبراه سوئز بود. با این‌کار برای اولین‌بار یک رهبر عرب، به رویارویی آشکار با بزرگترین قدرت های مسلط آن زمان، یعنی بریتاینای کبیر و فرانسه برخاست، در حالی‌که در کنار مرزهای خود نیز با قدرت تازه‌ای به‌نام اسرائیل چنگ در چنگ بود.
به‌دنبال ملی‌کردن کانال سوئز توسط جمال عبدالناصر، ارتش های فرانسه، انگلیس و اسرائیل طی یک حمله نظامی به مصر، در اکتبر سال ۱۹۵۶، کانال سوئز، پورت‌سعید و اسلامیه را به اشغال خود درآوردند.
تهاجم ارتش های فرانسه و انگلستان با مخالفت شدید شوروی و سپس آمریکا مواجه شد. جمال عبدالناصر نیز متقابلاً با یک بسیج عمومی اعلام داشت که مردم مصر در مقابل هرگونه تجاوزی به خاک کشور خود خواهند جنگید. نیروهای مهاجم پس از صدور قطعنامه آتش‌بس، به‌وسیله سازمان ملل، از مناطق اشغالی در کانال سوئز عقب‌نشینی کردند و مصر به رهبری جمال عبدالناصر پیروزی بزرگی به‌دست آورد.
ناصر، در این رویارویی موفق شد کانال سوئز را ملی اعلام کند. او هر چند در جنگی که به همین علت درگرفت شکست خورد، ولی همین‌کار وی، باعث شد پس‌از سال ها تسلط استعمار بر سرزمین های عربی، اعتماد به‌نفس به اعراب بازگردانده شود.
فراتر از آن، ناصر موفق شد در جهان دو قطبی آن روزگار، در همکاری با نهرو، رهبر بلند آوازه هند و احمد سوکارنو رئیس‌جمهور اندونزی، جنبش عدم‌تعهد را بنیان نهد.
تلاش های بعدی عبدالناصر برای متحدکردن کشورهای پراکنده عربی البته به نتیجه نرسید، او تنها توانست به ایجاد برخی مصالحه‌ها بین چند کشور عربی موفق شود. در حالی که اتحادش با سوریه هم چندان نپایید.
ناصر همچنین کمک های مهمی به جنبش آزادیبخش الجزایر کرد. ولی سرانجام در محاصره دشمنان متعددی که او را احاطه کرده بودند، متحمّل شکست هایی هم شد که مهمترین آن شکست نظامی در جنگ شش‌روزه با اسرائیل بود.
مرگ ناصر
ناصر پس از شکست در جنگ شش‌روزه اعراب و اسراییل، در ژوئن سال ۶۷ استعفا داد. اما در پی تظاهرات توده‌های مردم مصر، استعفای خود را پس گرفت.
او که شکست جنگ شش روزه برابر اسرائیل را فراموش نمی کرد، در ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰ پس از پایان نشست اضطراری سران اتحادیه عرب و چند ساعت پس از آن‌که شیخ صباح سوم امیر کویت را تا فرودگاه بدرقه کرد، دچار سکته قلبی شد و پس از انتقال به منزل شخصیش درگذشت. در هنگام مرگ همسر «ایرانی اش تحیه»، معاون اولش «محمد انور سادات» و دوست شخصیش «محمدحسنین هیکل» بر بالینش حاضر بودند.
مرگ ناگهانی ناصر، مصر و جهان عرب را شوکه کرد. مراسم تشییع جنازه او با حضور دست‌کم پنج میلیون عزادار و حضور تمامی رهبران کشورهای عربی برگزار شدند. ملک حسین و یاسر عرفات در مقابل مردم گریه کردند و معمر قذافی بنابر گزارش‌ها، دو بار غش کرد. جسد عبدالناصر در مسجد نصر که به مسجد عبدالناصر تغییر نام داده شد منتقل و در آن‌جا به خاک سپرده شد.
چندی بعد که انور سادات جانشین جمال عبدالناصر دلیل واقعی مرگ رئیس سابق خود را فاش کرد: «ناصر نه بر اثر سکته قلبی بلکه به دلیل قلب شکسته‌اش جان داد، قلبی که به خاطر شدت تاثر از شکست در جنگ شش روزه شکسته بود.»
