به گزارش آژانس خبری تبریزمن با آغاز فصل سرما مهمان ناخوانده‌ای در کلانشهرها بساط می‌گستراند که نفس کشیدن را برای شهروندان سخت و دشوار میکند. آلودگی هوا یکی از معضلات مهم کشورهاست که ایران عزیزمان هم، از این مساله بی نصیب نیست! به طوریکه در پایتخت در طول سال ۹۸، ۲۹ روز هوای پاک، ۲۳۹ روز هوای قابل قبول، ۸۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ۵ روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است.
کلانشهر تبریز در سال ۹۸ فقط ۱۶۳ روز، هوای پاک داشته! هرچند تبریز در میان کلانشهرها بیشترین تعداد روز هوای پاک را داراست اما باتوجه به اثرات سوء آلودگی هوا بر سلامت شهروندان، همین ۱۶۳ روز هم به هیچ وجه قابل قبول نیست!
دلایل بسیاری در بحران آلودگی هوا نقش دارند، اما شاید مهم‌ترین آنها را در استفاده نیروگاه‌ها از سوخت مازوت به جای گاز، استفاده از سوخت های فسیلی در صنایع، استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی در کشاورزی و آلودگی خودروها دانست.
در مجموع هشت کلانشهر کشور بیش از ۲ میلیون و ۱۰۸ هزار دستگاه خودروی سبک، شامل سواری، وانت و تاکسی؛ بیش از ۱۲۲ هزار دستگاه خودروی سنگین همچون اتوبوس، مینی بوس، کامیون، کامیونت و کشنده و ۹ میلیون دستگاه موتورسیکلت فرسوده وجود دارد که به گفته مسئولین سهم زیادی در آلودگی هوای این کلانشهرها دارند.
اما راه چاره چیست؟ در سالهای گذشته، قوانین متعددی برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تصویب شده که بزرگترین و موثرترین آنها مربوط به اسقاط خودروهای فرسوده بود که هم باعث کاهش تعداد خودروی فرسوده میشد و هم تعداد زیادی از قشر محروم جامعه میتوانستند پس از مدتها انتظار، لذتِ سواری خودرو صفر را بچشند.
قانونی که ملغی شد!
طبق آئین نامه ۸ ماده‌ای هوای پاک، سن فرسودگی برای خودروها، ۲۰ سال تعیین شده است که همین آئین نامه به دلیل مشخص نبودن پارامترهای سنجش فرسودگی توسط شورای نگهبان مورد ایراد قرار گرفته و حذف شد!
در اواخر دهه ۸۰، در ازای واگذاری خودروی فرسوده به مراکز اسقاط، مبلغ ۱میلیون تومان به دارنده خودروی شخصی و ۱ و نیم میلیون تومان به دارنده تاکسی پرداخت میشد و در کنار آن امتیاز استفاده از وام خرید خودرو و واگذاری خودروی صفر در کمترین زمان ممکن به مالک خودروی فرسوده اعطا میشد که جذابیت خوبی برای دارندگان خودروهای فرسوده داشت، تا جایی که در زمان اجرای این طرح، خودروی فرسوده به کیمیا تبدیل شده بود!
اما پس از گذشت چند سال و بنا به دلایلی نامعلوم، این طرح جای خود را به طرح اسقاط خودرو در مقابل واردات خودرو داد، به طوریکه واردکنندگان خودرو، جهت ثبت سفارش و ترخیص خودرو از گمرک باید تعدادی خودروی فرسوده را اسقاط میکردند یا حواله اسقاط آن را از مراکز اسقاط میخریدند، این طرح با اینکه جذابیت طرح قبلی را نداشت اما باز هم در جای خود میتوانست مفید باشد. اما طی سالهای اخیر، واردات خودرو کاهش شدیدی داشته و عملا مراکز اسقاط دیگر گواهی اسقاط آنچنانی برای عرضه به واردکنندگان ندارند!
خرید خودرو صفر به راحتی آب خوردن
به فرض مثال، در سالهای ۸۷ و ۸۸ مالک پیکان فرسوده با کاربری شخصی، با واگذاری خودروی خود به مراکز اسقاط مبلغ ۱ میلیون تومان دریافت میکرد و با پرداخت ۷میلیون تومان مابه التفاوت قیمت خودروی صفر انتخابی (که در اینجا خودروی روآ در نظر گرفته شده است)، در عرض حداکثر چند ماه، مالک خودروی جدید میشد. به عبارت دیگر، ارزش خودروی اسقاطی معادل یک هفتم قیمت روز خودروی متعارف بود.
قیمت متعارف استقاط
اگر امروز قیمت خودروی متعارف موجود در بازار را ۱۰۰ میلیون در نظر بگیریم، دولت جهت اسقاط باید حدودا ۱۴ میلیون تومان به مالک بپردازد! رقمی که امروز در مراکز اسقاط معادل ۳ میلیون تومان است، آن هم اگر بخشنامه اسقاط ابلاغ شده باشد!
شاید در این بین، احیای طرح مسئله اسقاط در هیات دولت به جهت مقابله با آلودگی هوا، استفاده از ظرفیت مجلس، استفاده از پتانسیل روانی موجود در جامعه و مسئولین جهت کاهش آلودگی هوا، باعث شود تا طرح اسقاط خودروهای فرسوده، فرسوده نماند و بتوان با به روز رسانی آن، سهم خودمان را در کاهش آلودگی هوا پرداخت نماییم.
