با امیر صفری، فامیلی مشترکی دارم و از همان روزهای اول که بواسطه یکی از دوستان، پیگیر افزودن جستجوی پهبادی و هوایی هلال‌احمر ایران و استان مازندران به فرآیند جستجوها و افزایش نیروی جستجو از امدادگران تبریز بودم، روند جستجو و اتفاقات مربوط به آن را پیگیری می کنم، انتشار آگهی مفقودی با تصویر وی در چند روز اخیر موجب شد تا کوهنوردی خصوصا در ارتفاعات بلند و مخاطرات آن را با نگاهی به زندگی چندین کوهنورد در ایران و اقصی نقاط جهان بررسی کنم.
این حادثه که بار دیگر خطرات کوهنوردی در قله‌های مرتفع را یادآوری می‌کند، سوالاتی جدی درباره آموزش، آمادگی و تجهیزات لازم برای رویارویی با شرایط دشوار کوهستان به وجود آورده است.
صعودی که به تراژدی تبدیل شد
امیر صفری و همسرش سارینا، هر دو از کوهنوردان جوان، در روز جمعه ۲۶ مرداد ماه ۱۴۰۳ به سمت قله دماوند حرکت کردند. اما این صعود به یک ماجرای تلخ تبدیل شد. روز بعد، سارینا به دلیل برخورد با یخچال‌ها و مصدومیت شدید، از ادامه مسیر بازماند و امیر برای آوردن کمک به او جدا شد. در حالی که سارینا توسط گروه‌های امدادی نجات یافت و به بیمارستان منتقل شد، تاکنون هیچ اثری از امیر صفری پیدا نشده است.
خشونت کوه، داستانی تکراری
این اولین بار نیست که کوهنوردان حرفه‌ای در دل کوهستان گم می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند. “جلال رابوکی”، یکی از برجسته‌ترین کوهنوردان ایرانی، نیز در سال ۱۳۸۱ هنگام صعود به قله دماوند جان خود را از دست داد. جسد او پس از شش ماه در دره مخوف یخار پیدا شد. این حادثه، مانند بسیاری دیگر، نشان از بی‌رحمی و خشونت کوهستان دارد؛ جایی که حتی ماهرترین و مجهزترین کوهنوردان نیز در برابر آن بی‌دفاع هستند.
همچنین، “مهدی عمیدی”، هیمالیانورد برجسته ایرانی که بدون کپسول اکسیژن قله اورست را فتح کرده بود، در سال ۱۳۹۱ در کوه‌های مون‌بلان فرانسه مفقود شد و هرگز پیدا نشد. این حوادث، داستانی آشنا برای جامعه کوهنوردی است که بارها شاهد از دست دادن عزیزان خود در دل طبیعت خشن بوده است.
کوهنوردی، ورزش یا رینگ مبارزه با مرگ؟
اورست مرتفع ترین مکان روی زمین، گورستان بیش از ۳۰۰ کوهنوردی است که داستان های تراژیک زندگی آنها می تواند سرمایه حداقل یکسال از دور جدید داستان های هزار و یک شب باشد، کوهنوردانی که اجساد آنها در مسیر صعود به اورست جلوی چشم هستند و امکان پایین آوردن آنها و حتی دفن آنها وجود ندارد.
کوهنوردی همیشه به عنوان یک ورزش پرخطر شناخته شده است. اما شاید کمتر کسی بداند که این خطرات حتی برای کوهنوردان حرفه‌ای و باتجربه هم جدی است. دماوند، سبلان، اورست و دیگر قله‌های مرتفع جهان، بارها قربانیان خود را از میان بهترین کوهنوردان گرفته‌اند. بادهای شدید، کولاک، یخچال‌های خطرناک و مسیرهای صعب‌العبور، همه و همه عواملی هستند که هر لحظه ممکن است به یک حادثه فاجعه‌بار منجر شوند.
ضرورت آموزش و تجهیزات ایمنی
آنچه که در بسیاری از این حوادث مشهود است، عدم توجه به اصول ایمنی و کمبود تجهیزات مناسب است. کوهنوردی بدون آموزش‌های تخصصی و تجهیزات ایمنی کافی، نه تنها برای مبتدیان بلکه برای حرفه‌ای‌ها نیز خطرناک است. میر علی آقا سیدی رئیس هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی آذربایجان شرقی و یکی از آموزش دیده ترین و زبده ترین های رشته کوهنوردی، یخ نوردی و صعودهای ورزشی در خصوص حادثه امیر صفری نیز تأکید کرده است «که بی‌توجهی به آموزش و تجهیزات کافی، عامل اصلی بسیاری از این حوادث مرگبار در کوهستان‌هاست.»
حادثه گم شدن امیر صفری بار دیگر به ما یادآوری می‌کند که کوهستان با هیچ‌کس شوخی ندارد. حتی حرفه‌ای‌ترین کوهنوردان نیز باید همواره آمادگی کامل برای مواجهه با شرایط دشوار و غیرمنتظره کوهستان را داشته باشند. آموزش‌های تخصصی، تجهیزات ایمنی و احترام به طبیعت و شناخت مسیر، کلیدهای اصلی برای کاهش حوادث مرگبار در کوهنوردی هستند.
دماوند، اورست و دیگر قله‌های مرتفع، همواره با چهره‌ای زیبا اما مرگبار در برابر کوهنوردان می‌ایستند. کوهنوردی، بیش از هر چیز، مبارزه‌ای است با طبیعت خشن و بی‌رحم که تنها با آمادگی کامل و چاشنی شانس می‌توان از آن سربلند بیرون آمد.
